Савол-жавоб indd

23. Ватан равнақи нима?
Ватан равнақи – ҳар бир инсоннинг ўзи туғилиб 
ўсган, яшаётган жойи – она Ватанини гуллаб яшнаши, 
барқ уриб ривожланиши, унинг ҳуснига ҳусн, кўркига 
кўрк қўшиши, осмондаги қуёш каби порлаб нур сочиб 
туриши учун фидокорона меҳнат қилиши, заҳмат чеки-
ши натижасида уни дунёдаги энг гўзал масканлардан 
бирига айлантириш иштиёқида қилинаётган ғоявий 
фикрлар ва амалий хатти-ҳаракатлар тушунилади.
24. Ватанфурушлик нима?
Ватанфурушлик – Ватанга хоинлик қилиш, Ватанни 
сотишни англатувчи тушунча. Бундай ҳаракатлар қато-

---

18
рига қуйидагиларни киритиш мумкин: мамлакат ман-
фаатларига хиёнат қилиш, ўз шахсий манфаатларини 
кўзлаб иқтисодий, сиёсий ва бошқа жосуслик фаолияти 
билан шуғулланиш, душман томонига ўтиб ўз халқи, 
мамлакатига қарши кураш олиб бориш, қўпорувчилик 
ишлари билан машғул бўлиш ва ҳоказо. Ватанфуруш-
ликнинг моҳияти ватансизлик, Ватанидан бегонала-
шиш каби ҳодисалар билан солиштирилганда янада 
ёрқин намоён бўлади.
25. Гегемонизм нима?
Гегемонизм – (юн. гегемония – етакчилик, бошқа-
риш) – турли соҳаларда, жумладан, маънавий соҳада 
ҳам устунлик ва ўз ҳукмига бўйсундиришни англатув-
чи тушунчадир.
Гегемонизм моҳиятан дунё барқарорлигини таъ-
минлаш ёки уни мустаҳкамлашга қаратилган сиёсатга 
зид ҳодиса бўлиб, ижтимоий тараққиёт, жамият барқа-
рорлиги ва хавфсизлигини издан чиқаради. Баъзи дав-
латларнинг барча соҳаларда устунлик қилиш ва дунёни 
ўз ҳукмига буйсундиришга интилиши инсоният тари-
хининг турли босқичларида салбий оқибатларни келти-
риб чиқарган.
26. Геосиёсат нима?
Геосиёсат – (юн. – ер, ҳудуд ёки давлатни бошқа-
риш санъати) – сиёсий атама бўлиб, давлатнинг ташқи 
ва ички сиёсатининг йўналиши, унинг мақсад ва ва-
зифаларига, хусусан, географик жойлашуви, мавжуд 
захиралар орқали бошқа ҳудудларга муайян даражада 
таъсир ўтказиши кабилар билан боғлиқ тушунчадир.
Бир қарашда, геосиёсат маънавият билан боғлиқ 
эмасдек туюлади. Аслида эса, муайян мамлакат геосиё- 
сатини юқорида тилга олинган омиллардан ташқари 
ижтимоий, маданий ва маънавий жиҳатларсиз тасаввур 
қилиб бўлмайди.

---

19