Сборник докладов и тезисов

Международная научно-техническая конференция. Фергана - 2020 
170 
kompleks mineral o’g’itlar olishning innovatsion texnologiyalarini ishlab chiqish 
zarurligi va olingan o’g’itlarning fizik-kimyoviy xossalarini noodatiy tabiiy xom 
ashyo va turli ishlab chiqarish chiqindilari bilan yaxshilashni o’z ichiga oladi. 
Hozirgi kunda past navli tabiiy xom ashyolar va sanoat chiqindilaridan 
oddiy va kompleks mineral o’g’itlar olish soxasidagi muammolar quyidagi 
vazifalarni keltirib chiqarmoqda: 
-noodatiy agrorudali xom ashyo va sanoat chiqindilarining tanlab olinishini 
asoslash; 
-magniy tutgan karbonatli xom ashyoni qayta ishlashni fizik-kimyoviy 
tadqiq qilish (dolomit,magnezit); 
-azotli o’g’itlar (karbamid, ammiakli selitra)dan uzaytirilgan ta’sirli azotli 
o’g’itlar va kompleksli o’g’itlar(NMg, NKMg) olishni tadqiq qilish. 
Formalin asosida azotli o’g’itlar olish 
KFO’ texnologiyasi hozirgi kunda uzoq muddatli ta’sirga ega bo’lgan azotli 
o’g’itlar olishda eng ko’p o’rganilgan yo’nalish hisoblanadi, lekin uning sanoat 
miqyosida joriy qilinishiga ko’plab faktorlar to’sqinlik qiladi (birinchi yilda 
qo’llanilganda agrobiologik samaradorlikning pastligi; agrokimyoviy va 
agrobiologik samaradorlik yuzasidan yetarli aniq ma’lumotlarning kamligi; 
namligi yetarli bo’lmagan regionlarda salbiy natijalar olish imkoniyati va h.o.). 
Bu uzoq muddatli azotli o’g’it olish jarayonini tanlash quyidagi faktorlar 
bilan bog’liq: texnologiyaning soddaligi, o’g’itning erish tezligi, karbamid va 
formalin nisbatini o’zgarishi orqali boshqarish mumkinligi. 
Taklif 
qilinayotgan 
karbamid-formaldegid 
smolali 
o’g’it 
olish 
texnologiyasida karbamid-ammoniyli selitra (KAs) eritmasidan foydalanish 
nazarda tutilgan.
KFO’ va KSFO’ ning erish tezligiga ta’sir qiladigan asosiy faktorlar: 
harorat, vaqt va “Kmd:F” ni “KAs:F” dagi nisbati hisoblanadi.