Sh. M. Ulug‘ova

METODIKA

(CH.D.SPILBERG VA YU.L.XANIN)
Quyidagi so„rovnoma ayni holatdagi xavotirlanish darajasining (holat sifatida) va shaxslik xavotirlanish (insonning barqaror tavsifi sifatida) darajasini o„z-o„zini baholash orqali aniqlashga qaratilgan mukammal testlardan hisoblanadi. Savolnoma CH.D.Spilberg tomonidan ishlab chiqilgan va YU.L.Xanin tomonidan moslashtirilgan.
Shaxslilik xavotirlanish vaziyat - holatlarning aksariyat qismini tahdid soluvchi sifatida qabul qiladi, bunday vaziyatlarga xavotir holati bilan munosabat bildiradi. Reaktiv xavotirlanish bezovtalik, asabiylashish, taranglashish bilan namoyon bo„ladi.
Juda yuqori reaktiv xavotirlanish diqqatning buzilishi, ba‟zida nozik koordinatsiyaning buzilishi bilan tavsiflanadi. Juda yuqori shaxslilik xavotirlanish
asabiy nizolar, emotsional va kuchli asabiylashish natijasida kelib chiqadigan psixologik o„zgarishlar psixosomatik kasalliklarni keltirib chiqaradi.
O„z-o„zini baholash shkalasi 2 qismdan iborat, vaziyat (reaktiv, RH 1-20 gacha bo„lgan savollar) va shaxslilik (SHH 21-40 gacha bo„lgan savollar) xavotirlanishni aniqlashga qaratiladi.
Natijalarni tahlil qilish tartibi
RX (Reaktiv xavotirlanish) va SHX (Shaxsiy xavotirlanish) quyidagi formula orqali hisoblanadi.
RX 1-235
Bunda 1-javob varaqasidagi 3,4,6,7,9,12,13,14,17,18,-belgilangan bandlarning umumiy soni;
2-javob varaqasidagi 1,2,5,8,10,11,15,16,19,20 belgilangan umumiy bandlarning umumiy soni
SHX1-235
Bunda 1-javob varaqasidagi 22,23,24,25,28,29,31,32,34,35,37,38,40 - belgilangan bandlarning umumiy soni
2-javob varaqasidagi 21,26,27,30,33,36,39 – belgilangan bandlarning umumiy soni
Natijalar ballarda hisoblanadi:
30 ballgacha - past,
31-45 ballgacha – o„rtacha
46 ball va undan yuqori – kuchli xavotirlik darajasi

JAVOB VARAQASI(A)

« » 20 yil Familiya
Ism Otasiing ismi YOshi jinsi
Yo„riqnoma: keltirilgan har bir gapni diqqat bilan o„qing va hozirda o„zingizni qanday his qilayotganingizdan kelib chiqib o„ng tarafda joylashgan sonlardan birini belgilang. Savollar ustida ko„p o„ylamang.

№	Holatlar	Yo„q bund ay emas	Shunda y bo„lsa kerak	To„g„ri	Juda to„g„ri
1	Men xotirjamman	1	2	3	4
2	Menga hech nima tahdid solmayapti	1	2	3	4
3	Mening asablarim taranglashgan	1	2	3	4
4	Men afsuslanmoqdaman	1	2	3	4
5	Men o„zimni erkin his qilayapman	1	2	3	4
6	Men xafaman	1	2	3	4
7	Meni ehtimoliy (yuzaga kelishi mumkin) bo„lgan muvaffaqiyatsizliklar tashvish- lantiryapti	1	2	3	4
8	Men o„zimni dam olgandek his qilayapman	1	2	3	4
9	Men o„zimdan mamnun emasman	1	2	3	4
10	Men ichki qoniqishni his qilmoqdaman	1	2	3	4
11	Men o„zimga ishonaman	1	2	3	4
12	Men asabiylashayapman	1	2	3	4
13	Men o„zimni qo„yishga joy topa olmayapman	1	2	3	4
14	Mening kayfiyatim buzilgan	1	2	3	4
15	Men siqilyapman va zo„riqish his qilayapman	1	2	3	4
16	Men mamnunman	1	2	3	4
17	Men tashvishdaman	1	2	3	4

18	Men juda asabiyman va o„zimga kelaolmayapman	1	2	3	4
19	Men hursandman	1	2	3	4
20	Men yoqimli kayfiyatdaman	1	2	3	4

JAVOB VARAQASI (B)

« » 20 yil
Familiya Ism Otasiing ismi Yoshi jinsi
Yo„riqnoma: keltirilgan har bir gapni diqqat bilan o„qing va odatda o„zingizni qanday his qilayotganingizdan kelib chiqib o„ng tarafda joylashgan sonlardan birini belgilang. Savollar ustida ko„p o„ylamang. Chunki, to„g„ri yoki noto„g„ri javoblar yo„q

№	Holatlar	Yo„q bund ay emas	Shunda y bo„lsa kerak	To„g „ri	Juda to„g„ri
21	Men qoniqish his qilayapman	1	2	3	4
22	Men tez charchayman	1	2	3	4
23	Men darrov yig„lashim mumkin	1	2	3	4
24	Men boshqalar kabi baxtli bo„lishni istagan bo„lar edim	1	2	3	4
25	Ko„pincha qarorlarni tezroq qabul qila olmasligim sababli yutqazib turaman	1	2	3	4
26	Odatda o„zimni tetik his qilaman	1	2	3	4
27	Men hotirjam va sovuqqonman, xayolim joyida	1	2	3	4
28	Qiyinchiliklarni kutish meni juda xatarga soladi	1	2	3	4
29	Bo„lar-bo„lmasga qattiq tashvishlanaman	1	2	3	4
30	Men to„la baxtliman	1	2	3	4

31	Men hamma narsani yuragimga yaqin olaman	1	2	3	4
32	Menda o„zimga ishonch etishmaydi	1	2	3	4
33	Odatda o„zimni bexavotir his qilaman	1	2	3	4
34	Men og„ir vaziyatlar va qiyinchiliklardan qochishga harakat qilaman	1	2	3	4
35	Yuragim g„ashlanadi, ko„nglim bezovta	1	2	3	4
36	Men mamnun bo„lib yuraman	1	2	3	4
37	Har xil arzimas gaplar meni chalg„itadi va hayajonga soladi.	1	2	3	4
38	Nimadandir hafsalam pir bo„lsa shunchalik tashvishlanaman uzoq vaqt unutolmayman.	1	2	3	4
39	Men vazmin odamman	1	2	3	4
40	O„z ishlarim va tashvishlarimni o„ylaganimda kuchli bezovtalanaman	1	2	3	4