mumkin;.
XVIII asr adabiyotida realizm va romantizm o'rtasida keskin
chegara o'rnatish qiyin. Masalan, fransuz adibi Prosper Merime
asarlarida qahramonlar, sujet romantik asarlarga xos bo‘lsa-da, faktik
aniqlik uslubdagi xolislik uni realizmga yaqinlashtiradi. Ingliz
adabiyotida Charlz Dikkens asarlarida m aishiy-ijtim oiy roman
an’analari davom ettiriladi, hayotiy manzaralar, hayotiy odamlar
obraziga murojaat etiladi, ayni paytda avantyuristik o'rinlar, jinoyat,
sirlilik kabi unsurlarning qo‘llanishi romantik metodda yaratilgan
asarlami yodga soladi.
XIX asrda realizm yangi bosqichini boshladi. Flober, Mopassan,
rus adabiyotida Lev Tolstoy, A.P.Chexov kabi yozuvchilar ijodda
renessans va m a’rifatchilik realizmidan farqlanuvchi xususiyatlarini
namoyon qildilar. Fransuz adibi Flobeming «Bovari xonim» romanida
realizm an’analaridan keskin uzilish seziladi, bu asar realizmga xos
hayot haqiqatiga sodiqlikni yaqqol namoyon qiladi. Endi insonning
ijtimoiy hayot bilan munosabati, uning taqdiriga ijtimoiy muhit,
tartibotlar ta’siri diqqat markaziga ko‘chadi. Ayni paytda inson ruhiyati,
qalbi tahliliga alohida e ’tibor beriladi.
Rus adabiyotida N.V. Gogol tomonidan kashf etilgan tuzum
tartibotlari, ijtimoiy muhit ta’sirida maydalashgan «kichkina odam»
qalbi, kechinmalari F.M.Dostoyevskiy, Anton Chexov ijodida yetakchi
mavzuga aylanadi Dostoyevskiyning bir qarashda noan’anaviy tuyulgan
asarlarida inson qalbining o‘ta murakkab, sirli manzaralari, hali qalamga
olinmagan tublari ochib ko‘rsatiladi.
XX asr boshlarida rus adibi Mixail Sholoxov, o ‘zbek adabiyotida
Cho'lpon, Qodiriy bu metodning o'lmas namunalarini yaratdilar.
Amerika adibi Ernest Xeminguey, ingliz adibi Somerset M oem kabi
Do'stlaringiz bilan baham: |
