(tragediya) va quyi (komediya) janiga qo‘yadigan talablaridan chetga
chiqildi, drama qahramonlari oddiy kishilar, mavzusi esa zamonaviyligi
bilan xarakterlanadi.
Ma’rifatchilik davri adabiyotining asosiy janri - roman vujudga keldi.
Ma’rifatchilik romani erkin janr bo‘lib, qat’iy talablarga bo‘ysunmas,
makon va zamonda chegaralanmagan, asosiy tasvir obyekti real voqelik
va shaxslar edi. Roman janri, ayniqsa, Angliyada muvaffaqiyat qozondi.
J.Sviftning «Gulliveming sayohati», D.Defoning «Robinzon Kruzo»
romanlari ushbu janming imkoniyatlarini namoyish qildi.
Adabiyotdagi ma’rifatchilik deb nom olgan bu bosqich nazariy-
estetik jihatdan olg‘a tashlangan qadam bo‘ldi, badiiy nasrda yangi
janrlar - tarbiyalovchi roman, maishiy roman, falsafiy qissa, hajviy
epos kabilami vujudga keltirdi, inson ruhiyati tahlilining yangi usullarini
kashf qildi.
I O G A N N V O L F G A N G G Y O T E
Buyuk nem is shoiri va mutafakkiri, Yevropa ma’rifatchilik
oqimining so‘nggi yorqin namoyandasi Iogann Volfgang Gyote 1749-
yili Leypsig shahrida imperator maslahatchisi oilasida tug‘ildi. Otasi
Yoxann Kaspar Gyote imperiya maslahatchisi, huquqshunoslik fanlari
doktori bo‘lgan. Onasi Elizabet Gyote Gekstor shahar meri Yoxann
Volfrang Testoming qizi 17 yoshida 38 yoshli maslahatchiga turmushga
chiqqan edi. Oilada to'ng'ich farzand bo lgan Iogann awal Leypsigua
o ‘qiydi, so‘ngra esa
Strasburgda huquq va tabiyot fanlaridan tahsil oladi. 1771- yili
cherkov va davlat o'rtasidagi munosabatlar mavzusida dissertatsiya
himoya qiladi. Bulardan tashqari Gyote geologiya, optika, hayvon va
o ‘simliklar haqidagi asotirlarga ham qiziqqan, san’at tarixini o'rgangan.
rasm chizgan, Shekspir ijodiga bag'ishlangan ma’ruzalami tinglagan,
Do'stlaringiz bilan baham: |
