Shahrisabz shahar pedagogika instituti xt 105 guruh talabasi shodiyona tursunpulatova tekislikdagi to'g'ri chiziq tenglamasi. To'g'ri chiziqning yo'nalish vektori


Download 447.77 Kb.
bet4/7
Sana18.06.2023
Hajmi447.77 Kb.
#1570079
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Tekislikdagi to\'g\'ri chiziq tenglamasi

Ikkinchi tartibli egri chiziqlar.
Ikkinchi tartibli egri chiziq tenglama orqali berilishi mumkin
Ax 2 + 2Bxy + Cy 2 + 2Dx + 2Ey + F = 0.
Koordinatalar tizimi mavjud (to'rtburchaklar dekart bo'lishi shart emas), unda bu tenglamani quyidagi shakllardan birida ko'rsatish mumkin.
1) - ellips tenglamasi.
2) - "xayoliy" ellipsning tenglamasi.
3) - giperbolaning tenglamasi.
4) a 2 x 2 - c 2 y 2 = 0 - ikkita kesishuvchi chiziq tenglamasi.
5) y 2 = 2px - parabola tenglamasi.
6) y 2 - a 2 = 0 ikkita parallel chiziq tenglamasi.
7) y 2 + a 2 = 0 - ikkita "xayoliy" parallel chiziqlar tenglamasi.
8) y 2 = 0 - bir-biriga to'g'ri keladigan juft to'g'ri chiziqlar.
9) (x - a) 2 + (y - b) 2 = R 2 aylananing tenglamasi.
Doira.
Aylanada (x - a) 2 + (y - b) 2 = R 2, markaz koordinatalariga ega (a; b).
Misol. Aylana markazi va radiusi koordinatalarini toping, agar uning tenglamasi quyidagi shaklda berilgan bo'lsa:
2x 2 + 2y 2 - 8x + 5y - 4 = 0.
Markazning koordinatalarini va aylananing radiusini topish uchun ushbu tenglamani yuqorida 9-bandda ko'rsatilgan shaklga keltirish kerak. Buning uchun to'liq kvadratlarni tanlang:
x 2 + y 2 - 4x + 2,5y - 2 = 0
x 2 - 4x + 4 -4 + y 2 + 2,5y + 25/16 - 25/16 - 2 = 0
(x - 2) 2 + (y + 5/4) 2 - 25/16 - 6 = 0
(x - 2) 2 + (y + 5/4) 2 = 121/16
Bu yerdan O (2; -5/4); R = 11/4.
Ellips.
Ta'rif. Ellips tenglama bilan berilgan egri chiziq deyiladi.
Ta'rif. Fokuslar bunday ikkita nuqta deyiladi, ellipsning istalgan nuqtasigacha bo'lgan masofalar yig'indisi doimiy hisoblanadi.
F 1, F 2 - fokuslar. F 1 = (c; 0); F 2 (-c; 0)
c - o'choqlar orasidagi masofaning yarmi;
a - yarim katta o'q;
b - yarim kichik o'q.
Teorema. Ellipsning fokus uzunligi va yarim o'qlari nisbati bilan bog'liq: a 2 = b 2 + c 2.
Isbot: Agar M nuqta ellipsning vertikal o'qi bilan kesishmasida bo'lsa, r 1 + r 2= 2 (Pifagor teoremasi bo'yicha). Agar M nuqta ellipsning gorizontal o'qi bilan kesishmasida bo'lsa, r 1 + r 2 = a - c + a + c. Chunki ta'rifi bo'yicha miqdor r 1 + r 2 Doimiy qiymat bo'lsa, tenglashtirib, biz quyidagilarni olamiz: a 2 = b 2 + c 2
r 1 + r 2 = 2a.

Download 447.77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling