Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti turkiy tillar kafedrasi bitiruv malakaviy ishi
Download 292.06 Kb. Pdf ko'rish
|
turk tili arxaizmlari va ularning semantik tadqiqi turkcha sozlikka kirgan sozlar misolida (1)
|
Mavzuning o‘rganilganligi. Tilshunoslikda arxaizmlarni o‘rganish
sohasida ancha ish amalga oshirilganligi hammaga ma’lum. Ilmiy adabiyotlarda arxaizmlar tilning boshqa qatlamlari bilan birga olib ko‘rib chiqilgan va ba’zi o‘rinlarda muayyan fikrlar bayon etilgan. Turk tilining leksikologiyasi, semantikasiga oid o‘quv va ilmiy adabiyotlarda, amalga oshirilgan ba’zi ilmiy ihlarda arxaizmlar ustida qisqacha to‘xtab o‘tilgan 1 .
Turkcha arxaizmlar va ularning o‘ziga xosliklari borasida Yevropa fanida 2
va rus tilshunosligida 3 qiziqarli tadqiqotlar amalga oshirilgan. Mazkur mavzu 1 Đnan Abdülkadir, Makaleler ve Đncelemeler, Ankara, 1987 2 Roux, J. Paul, Altay Türklerinde Ölüm (Türkçeye çeviren Aykut Kazancıgil), Đstanbul, 1999; Connerton, Paul, Toplumlar Nasıl Anımsar (Türkçeye çeviren Alaeddin Şener), Đstanbul, 1999. 5
turkiy xalqlarning tarixi, madaniyati, ma’naviy qadriyatlari va urf-odatlarini saqlab qolish ma’nosida ham doimo dunyo fanining diqqat markazida turgan deyish mumkin. Turkcha arxaizmlarni Turkiyada nashr etilgan ensiklopedik lug‘atlarda ham ko‘rish mumkin. 4
Ushbu BMIni tayyorlash jarayonida o‘zbek va turk tillaridagi arxaizmlarning leksik-grammatik xususiyatlariga oid turk va o‘zbek tillarida nashr etilgan ilmiy va tanqidiy adabiyotlar, risolalar, maqolalar material sifatida to‘plandi va ko‘rib chiqildi. Shuningdek, XX asrning so‘nggi yillari va XXI asrning boshlarida nashr etilgan ba’zi ilmiy ishlardagi mavzu bilan bog‘liq fikrlardan foydalanildi. Ularda ko‘tarilgan ilmiy muammolarga, qolaversa, ilmiy ishni yozish tartibiga alohida e’tibor berildi. Tadqiqot jarayonida arxaizmlar tahlil va qiyos etilar ekan, o‘zbek 5 va turk
6 tillaridagi turli xil lug‘atlardan keng foydalanildi.
Download 292.06 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|