Sharq va gʻarb lirik janrlari misolida tahlil

Keltirilgan janrlarning aksariyati hozirgi o'zbek she’riyatida qo'llanadi, biroq ulaming faollik darajasi turlicha ekanligini e'tiborda tutish kerak. Masalan, mumtoz she’riyatimizda eng faol sanalgan g'azal janrida hozirda ham ancha faol ijod qilinadi, ruboiy, tuyuq janrlari haqida esa bunday deb bo'lmaydi. Yoki tarjiband, tarkibband, muammo singari janrlar hozirgi she’riyatda deyarli qo'llanmaydi.

• Keltirilgan janrlarning aksariyati hozirgi o'zbek she’riyatida qo'llanadi, biroq ulaming faollik darajasi turlicha ekanligini e'tiborda tutish kerak. Masalan, mumtoz she’riyatimizda eng faol sanalgan g'azal janrida hozirda ham ancha faol ijod qilinadi, ruboiy, tuyuq janrlari haqida esa bunday deb bo'lmaydi. Yoki tarjiband, tarkibband, muammo singari janrlar hozirgi she’riyatda deyarli qo'llanmaydi.

Lirik turda janrlar tasnifi masalasi

• Lirik turda janrlar tasnifi masalasi
• O’zbek adabiyotshunosligida mumtoz lirika janrlari bo’yicha jiddiy mashg’ul bo’lgan olim R.Orzibekov tadqiqotlarida lirik janrlar tasnifi uch yo’nalishida amalga oshirilgan.
• 1. Mazmun jihatidan lirikaning janrlari;
• 2. Shakl jihatidan;
• 3. Misralar soni va band tuzilishiga ko’ra.

Dastlabki turga hasbi hol, marsiya, chiston, qasida, muammo, vasf, yor-yor, bag’ishlov, debocha, nazira, faxriya va vasiyat she’rlari kiritilgan holda shakl jihatidan lirikaning janrlari sifatida mustazod, tuyuq, ruboiy, masnaviy,fard, tarkibband va tarjiband keltiriladi. Nihoyat, misralar soni va band tuzilishiga ko’ra esa musammatlar va ularning shakllari nazarda tutiladi. Olim ushbu tasnifni dastlabki tadqiqotlarda amalga oshirgan bo’lsa ham so’nggi monografiyasida ham shu tasnif asosida ish ko’radi.

• Dastlabki turga hasbi hol, marsiya, chiston, qasida, muammo, vasf, yor-yor, bag’ishlov, debocha, nazira, faxriya va vasiyat she’rlari kiritilgan holda shakl jihatidan lirikaning janrlari sifatida mustazod, tuyuq, ruboiy, masnaviy,fard, tarkibband va tarjiband keltiriladi. Nihoyat, misralar soni va band tuzilishiga ko’ra esa musammatlar va ularning shakllari nazarda tutiladi. Olim ushbu tasnifni dastlabki tadqiqotlarda amalga oshirgan bo’lsa ham so’nggi monografiyasida ham shu tasnif asosida ish ko’radi.