Шартли белгилар, белгилашлар ва қИСҚартмалар

5.2. Сув омборлари 
Зарафшон дарёси ва унинг ирмоқлари сувидан суғорма деҳқончиликда 
фойдаланиш самарадорлигини ошириш мақсадида воҳада бир қанча сув 

---

78 
омборлари ҳамда уларга сув келтиришни ва улардан сув чиқаришни 
таъминлайдиган махсус гидроузеллар қурилган. Ҳозирги кунда Зарафшон 
ҳавзасининг ўрта ва қуйи оқимларида Қоратепа, Каттақўрғон, Тўсинсой, 
Тўдакўл, Қуйимозор, Оқдарё, Собирсой, Жиззах, Қорасув ва Қоровултепа 
каби сув омборлари фаолият кўрсатади. Уларнинг кўпчилиги дарёлар ёки 
сойларнинг ўзанларида қурилган бўлиб, ўзандаги сув омборлари типига 
тегишли бўлса, Каттақўрғон, Тўдакўл, Қуйимозор сув омборлари эса 
тўлдириладиган сув омборлари типига мансубдир (5.1-жадвал). 
5.1-жадвал
Зарафшон ҳавзасининг ўрта ва қуйи оқимларидаги
сув омборлари ҳақида маълумот 
Т/р 
Сув
омбори 
Сув манбаи, 
дарё 
Ишга 
тушган 
йили 
Лойиҳа бўйича 
Тури 
сув 
юзаси 
майдони, 
км
2 
сув сиғими,
10
6 
м
3
V
ф
V
т
Самарқанд вилояти 
1 
Оқдарё 
Зарафшон 
1983 
12,7 
98,5 100,7 
ўзан 
2 
Каттақўрғон Зарафшон 
1941 
84,5 
810,0 900,0 қуйилма 
3 
Қоратепа
Қоратепасой 
1982 
1,9 
15,75 18,0 
ўзан 
4 
Қорасув 
Қорасувсой 
1988 
4,14 
24,1 
25,4 
ўзан 
5 
Тўсинсой
Тўсинсой 
1988 
2,68 
36,5 
42,0 
ўзан 
6 
Собирсой 
Собирсой 
-* 
3,0**
8,0 
8,14 
ўзан 
7 
Мўминобод Ургутсой 
- 
- 
1,3 
1,5 
ўзан 
Навоий вилояти 
1 
Тўдакўл 
Амударё 
1973 
162 
855 
1200 қуйилма 
2 
Қуйимозор 
Амударё
1957 
16,3 
246 
306 қуйилма 
3 
Кўксарой 
Кўксаройсой 
- 
- 
- 
- 
ўзан 
Бухоро вилояти 
1 
Шўркўл 
Зарафшон
1983 
30 
35,0 160,0 қуйилма 
 
Изоҳ: V
ф
 – фойдали сув сиғими; V
т
 – тўла сув сиғими; -* –маълумот йўқ; 
** - ЎзР Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси маълумоти 

128

. 
Зарафшон воҳасидаги сув омборлари орасида сув сиғими ҳамда сув 
юзаси майдонининг катталиги бўйича Каттақўрғон, Тўдакўл ва Қуйимозор 
сув омборлари алоҳида ажралиб туради. Уларда, айниқса, Тўдакўл ва 

---

79 
Қуйимозор сув омборларида балиқчиликни ривожлантириш имкониятлари 
жуда катта. Чунки, уларнинг йиллик сув сатҳи режимида қисқа муддат ичида 
кескин ўзгаришлар кузатилмайди.