Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

RAM (asosiy) xotira 
Tasodifiy kirish xotirasi (RAM) - bu faqat kompyuter yoqilganda 
ma’lumotlarni saqlashga qodir bo‘lgan elektron hujayralar majmuasi. 
Har qanday dastur ishlay boshlashi uchun uni qattiq disk yoki boshqa 
tashqi xotira qurilmasidan RAMga yuklash kerak. Protsessor OP dan 
dasturni o‘qiydi, uni bajaradi va hisob-kitoblar natijalarini OP ga 
qaytaradi (yozadi). Shu bilan birga, o‘qish / yozish operatsiyalari 
yetarlicha tez sodir bo‘ladi, buning natijasida xotira «operativ» nomini 
oldi. Oraliq bo‘g‘in rolini o‘ynab, OP protsessor, «sekin» tashqi xotira 
va periferik qurilmalar o‘rtasida ma’lumotlar almashinuvini samarali 
tashkil etish imkonini beradi. 
Strukturaviy tarzda, OP xotira moduli deb ataladigan shisha tolali 
plastinkaga o‘rnatilgan bir nechta mikrosxemalar shaklida amalga 
oshiriladi. OP modullari anakartdagi maxsus konnektorlarga kiritilgan. 
OPning asosiy texnik xususiyatlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
kirish vaqti - axborot birligini xotiraga joylashtirish uchun yetarli 
bo‘lgan minimal vaqt; 

---

24 
tezlik - ma’lumotni xotira hujayralariga o‘qish yoki yozish 
chastotasi. 
Agar xotira hajmi yetarli bo‘lmasa (masalan, video, 3D grafikalar 
bilan ishlashda), u holda protsessor undan keraksiz dastur modullari va 
ma’lumotlar qismlarini olib tashlaydi va keyin ularni xotiraga qayta 
yuklaydi. Xotira yetishmasligi bilan bog‘liq bo‘lgan kompyuterning 
ishlashida sezilarli sekinlashuv mavjud. Bunday holda, qo‘shimcha 
modullarni o‘rnatish orqali uni «ko‘paytirish» mumkin. 
Zamonaviy grafik paketlar, kompyuter o‘yinlari, turli multimedia 
ilovalari operativ xotiraga juda talabchan. Uning hajmi uy va ofis 
kompyuter tizimlari uchun 1-2 Gb dan kuchli, yuqori darajali tizimlar 
uchun 4 Gb yoki undan ko‘pni tashkil qiladi. 
Hozirgi vaqtda eng keng tarqalgan xotira chiplari 800/1066 va 
1333/1600 MGts chastotali DDR2 va DDR3 mos ravishda. Bunday 
xotiraga kirish vaqti 6-7 nanosekund yoki undan kam.