Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

Shaxsiy kompyuterning apparat qismlarining turlari 
 
Protsessor
Protsessor, odatda markaziy protsessor birligi (CPU) deb ataladi, 
ma’lumotlarni qayta ishlash deb ataladigan foydali ma’lumotlarga 
aylantiruvchi murakkab protsedurani amalga oshiradi. Kompyuter-
larning turli xil qo‘llanilishi elektron ma’lumotlarni qayta ishlash (EDP) 
deb ataladi). Kompyuterda ma’lumotlarni qayta ishlash uchun ikkita 
asosiy komponent - protsessor va xotira ishlatiladi. Qaysidir ma’noda 
protsessor kompyuterning «miya»siga o‘xshaydi; foydalanuvchi yoki 
dastur tomonidan taqdim etilgan ko‘rsatmalarni (ko‘rsatmalarni) tashkil 

---

5 
qiluvchi va bajaradigan komponent. Zamonaviy shaxsiy kompyu-
terlarning ma’lumotlarni qayta ishlash uchun asosiy komponentlari va 
protsessorlari quyidagi rasmlarda ko‘rsatilgan.
 
Intel Pentium Pro protsessori ma’lumotlarni qayta ishlash uchun 
asosiy komponentlari 
Motorola protsessor NEC protsessor 
Motorola kampaniyasining 
protsessori 
 
Zamonaviy kompyuter protsessorlari
 РС
 
Kompyuterdagi barcha ma’lumotlarni uzatish protsessorning bir 
qismi sifatida boshqaruv bloki tomonidan muvofiqlashtiriladi. 
Asosiy xotira 
Asosiy (tasodifiy kirish) xotira (xotira) tez-tez, lekin deyarli har 
doim inglizcha RAM qisqartmasi bilan belgilanadi (Random Access 
Memory - tasodifiy kirish xotirasi, pastga qarang) yuqori tezlikdagi 
elektron «saqlash» hisoblanadi. Dasturlar xotiraga yuklanadi va 
xotiradan bajariladi. Dasturlar tomonidan ishlatiladigan ma’lumotlar 
ham ularga tezroq kirish uchun xotiraga yuklanadi. 
RAM haqida bilish kerak bo‘lgan eng muhim narsa - bu 
o‘zgaruvchan, ya’ni. uning ishlashi uchun elektr ta’minoti zarur. 
Kompyuterni o‘chirsangiz, barcha RAM tarkibi yo‘qoladi. Kompyu-
terning ishlashi (tezlik - 
speed
) va imkoniyatlari undagi mavjud operativ 
xotiraning sig‘imi (miqdori) tomonidan katta ta’sir ko‘rsatadi. Bu yerda 
oddiy qoida qo‘llaniladi: kompyuterning operativ xotirasi qanchalik 
ko‘p bo‘lsa, uning tezligi va imkoniyatlari shunchalik yuqori bo‘ladi. 
Xotira hajmining o‘lchov birligi bayt - bitta belgining 8 bitli kodini 
saqlash uchun zarur bo‘lgan xotira. Odatda, kompyuter xotirasi 

---

6 
shunchalik kattaki, siz kattaroq, baytdan olingan birliklardan 
foydalanishingiz kerak: