Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik

Takt chastotasi mikroprotsessorning bir soniyada qancha 
elementar operatsiyalarni (tsikllarni) bajarishini ko‘rsatadi va uning 
tezligi bilan bog‘liq protsessorning eng muhim xarakteristikasi (MGts 
bilan o‘lchanadi). Protsessor uchun protsessorning ichki (o‘z) soat 
chastotasi (bunday tezlik bilan ichki oddiy operatsiyalarni bajarish 
mumkin) va tashqi (tashqi avtobusda ma’lumotlarni uzatish tezligini 
aniqlaydi) farqlanadi. 
Protsessor uchun mavjud operativ xotira manzillari soni manzillar 
shinasining kengligi bilan belgilanadi.IBM mos kompyuterlar uchun 
protsessorlarni ishlab chiquvchi va ishlab chiqaruvchi firmalar soni 
kam. Hozirda ma’lum: Intel, Cyrix, AMD, NexGen, Texas Instrumen 
Intel - eng mashhur ishlab chiqaruvchi. _AMD kompaniyasi 
Intelning asosiy raqobatchisi, chunki IA32 arxitekturali (IA32 - Intel 
Architecture 32-bit) protsessorlarning qariyb 80 foizini ishlab chiqaradi. 
Athlon protsessori birinchi AMD loyihasi bo‘lib, u Intel arxitekturasini 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri nusxalashdan voz kechdi va bozorga shaxsiy 
kompyuter platformasi versiyasini taklif qildi. Protsessor 128 KB kesh 
xotirasiga ega. U nafaqat MMX modulini, balki grafik axborotni yanada 
samarali qayta ishlashni ta’minlaydigan qo‘shimcha ko‘rsatmalar 
to‘plamini ham amalga oshiradi. AMD shuningdek, Celeron protses-
soriga raqobatchi Duron protsessorini yaratmoqda. 
Bu ikki kompaniyadan tashqari, Rise va Centaur ham sodda va 
unchalik samarali bo‘lmagan IA32 protsessorlarini ishlab chiqaradi. 
Ushbu protsessorlarning ishlab chiqarish hajmi katta emas - bozorning 
1% dan kamrog‘i. Apple kompaniyasining Macintosh kompyuterlari 
(ish stoli - iMac, PowerMac G4, PowerMac G4 Cube va noutbuklar - 
iBook, PowerBook G4) IBM PC-dan sezilarli darajada farq qiladi, 
garchi bu farqlar zamonaviy kompyuter foydalanuvchisi uchun unchalik 
sezilmaydi. 
Hozirgi vaqtda Macintosh kompyuterlarida ikki turdagi protses-
sorlar qo‘llaniladi: Motorola G3, G4 va IBM Power PC. Ushbu 
protsessorlar har ikkala firma tomonidan eng yangi texnologik yutuq-
lardan foydalangan holda va boshqa protsessorlardan foydalanish 
tajribasini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan. Natijada, Intel 
protsessorlari bilan bir xil chastotada ko‘proq ishlashni ta’minlaydigan 
juda samarali protsessor. Ammo hozircha G3, G4 va Power PC 
protsessorlarining 
ishlash chastotasi pastroq. 

---

15