Tayanch so’z va iboralar Shaxslararo konfliktlar, stress, stressga barqarorlik, “O‘ziga global baho berish”, “O‘ziga baho berish”, “aestimare”.
Asosiy savollar.
Shaxslararo konfliktlarning yechilishi.
Stress va stressga barqarorlik.
Psixologiyada eng ko‘p qo‘llaniladigan termin bu “O‘ziga global baho berishdir”. “O‘ziga baho berish” so‘zi lotincha “aestimare” dan olingan bo‘lib , insonning kimgadir nisbatan qadrini belgilovchi munosabatdir.
“O‘ziga global baho berish” psixologik analizning predmeti sifatida XIX asrning oxiridan boshlab U.Djeymsning ishlari nashr qilingandan so‘ng ishlatilib kelinmoqda .”O‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabat” shaxsning xususiyatlari sifatida uning hayotidagi maqsadlari va faoliyati, qadriyatli yo‘nalishlari bilan bog‘liq bo‘lib, ta’limning muhim omili bo‘lib xizmat qiladi. “O‘ziga global baho berish” psixologik analizning predmeti sifatida XIX asrning oxiridan boshlab U.Djeymsning ishlari nashr qilingandan so‘ng ishlatilib kelinmoqda .”O‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabat” shaxsning xususiyatlari sifatida uning hayotidagi maqsadlari va faoliyati, qadriyatli yo‘nalishlari bilan bog‘liq bo‘lib, ta’limning muhim omili bo‘lib xizmat qiladi. - - to‘liqsizlik hissiga ega bo‘lgan, tashqi ta’sirlarga beriluvchan, boshqa inson bilan real munosabatdan uzilgan kishilardir.
Rossiya psixologiyasida o‘ziga bo‘lgan munosabat V.A.Ddovaning xulqni boshqarish nazariyasi va D.N.Uznadzening ustanovkalar nazariyasi asosida shakllangan. - Rossiya psixologiyasida o‘ziga bo‘lgan munosabat V.A.Ddovaning xulqni boshqarish nazariyasi va D.N.Uznadzening ustanovkalar nazariyasi asosida shakllangan.
I,S.Kon ijtimoiy xulqningdispozitsion boshqarish nazariyasiga asoslangan holda o‘zini hupmat qilishni “Men”obrazi tizimining emotsional komponenti deb ta’kidlaydi. - I,S.Kon ijtimoiy xulqningdispozitsion boshqarish nazariyasiga asoslangan holda o‘zini hupmat qilishni “Men”obrazi tizimining emotsional komponenti deb ta’kidlaydi.
Munosabatlar nazariyasi doirasida ishlab chiqilgan A.F.Lazurskiy -V.N.Myasiщevning o‘ziga bo‘lgan munosabat kategoriyasi ustanovkalar ta’limiga o‘zining mazmuni bilan yaqin hisoblanadi. - Munosabatlar nazariyasi doirasida ishlab chiqilgan A.F.Lazurskiy -V.N.Myasiщevning o‘ziga bo‘lgan munosabat kategoriyasi ustanovkalar ta’limiga o‘zining mazmuni bilan yaqin hisoblanadi.
U.Djems - inson o‘zini qanday his qilishi “instinktiv uyg‘onish”orqali namoyon bo‘ladi va bunda inson o‘zi haqida qayg‘uradi,o‘zini ijtimoiy va diniy tomondan saqlashga harakat qiladi.
O‘ziga nisbatan pozitiv munosabatda bo‘lgan insonlar o‘z ichki muammolariga kamroq beriladi, psixosomatik kasalliklarga kamroq duchor bo‘ladi. - O‘ziga nisbatan pozitiv munosabatda bo‘lgan insonlar o‘z ichki muammolariga kamroq beriladi, psixosomatik kasalliklarga kamroq duchor bo‘ladi.
O‘ziga bo‘lshgan munosabat o‘zini anglashning affektiv komponenti sifatida shakllanishi 2 darajada amalga oshiriladi. - O‘ziga bo‘lshgan munosabat o‘zini anglashning affektiv komponenti sifatida shakllanishi 2 darajada amalga oshiriladi.
1- darajasida inson o‘zini boshqa odamlar bilan solishtiradi, 2- darajada o‘ziga bo‘lgan munosabatning shakllanishi ichki dialog orqali “Men-men” chegarasi ichida solishitiriladi. - 1- darajasida inson o‘zini boshqa odamlar bilan solishtiradi, 2- darajada o‘ziga bo‘lgan munosabatning shakllanishi ichki dialog orqali “Men-men” chegarasi ichida solishitiriladi.
I.I.CHesnokova o‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabatni shaxsning o‘zini o‘zi anglashning tarkibiy qismi sifatida o‘rgangan. - I.I.CHesnokova o‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabatni shaxsning o‘zini o‘zi anglashning tarkibiy qismi sifatida o‘rgangan.
Nizolarni bartaraf etishning shaxslaro munosabatlarga aloqador usullariga quyidagilar kiradi: bosh tortish – - nizoga nisbatan shunday reaksiyaki, bunda nizoga guvoh bo‘lganlar aslida uning mavjudligini tan olmaydilar, unga aralashishdan bosh tortadilar. Odatda bunday sharoitda rahbar yo ayni paytda vaqti yo‘qligini, imkoniyat yo‘qligini, nizoning sababi arzimas xolat ekanligini vaj qilib, uni xal qilishga aralashishdan bosh tortadi.
tekislash – - bu nizolashuvchi tomonlardan birini mavjud xolatga “ko‘ndirish”, moslashtirish va shu yo‘l bilan o‘zining ham muayyan manfaatlarini himoya qilishdir.
kompromiss – - bu ochiq muloqot va vaziyatni, nizokashlarning xulq-atvori va fikrlarini muhokama qilish yo‘li bilan ikkala tomon uchun ham ma’qul bo‘lgan echimni qidirishdir.
raqobat – - odatda bir tomonning ikkinchisi ustidan ustun kelishi hisobiga boshqasining batamomo engilishini nazarda tutadi. YA’ni, bunda “Men yutishim uchun sen mutloq engilishing shart” degan tamoyil ustivor bo‘ladi.
hamkorlik – - ikkala tomonning shaxsiy manfaatlari nizoni keltirib chiqaran muammodan ustun qo‘yiladi. Bunday xolatlarda nizokashlar bir tomon manfaatining inobatga olinmasligi, ikkinchi toomnning boshqa manqaatini erga urishini tushungani uchun ham murosa yo‘li to‘g‘ri ekanligi, yaxshisi mavjud muammmoni echishga teng kirishish lozimligi fikriga kelib to‘xtaydilar.
ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!
Do'stlaringiz bilan baham: |
