Shomaksudova, M. Israil \ oav da yozma matn. Nutq va munozara

Noaniq so‘zlar. 
Biz qanday so‘zlayotganimiz haqida gapirayotganimizda, 
ba’zida fikrlarni jamlash va so'z tanlashda qolip (shablon) so'zlardan noo'rin 
foydalanamiz. Ba’zida bu jarayon natijasi bizni qoniqtirgandek boiadi, lekin 
aslida bunday hoi nutqning noaniq boiishiga sabab boiadi. Bunday holat, 
ayniqsa, yozma nutqda yaqqol ko‘zga tashlanadi. Nutqning bir qolipga tushib 
qolishidan qanday qilib qutilish mumkin? Birinchi navbatda, yozishdan yoki tahrir 
qilishdan oldin yaxshilab fikrlab oling. Yillar davomida turli hujjatlar ustida ish 
olib borish tilni byurakratik so‘zlar yig‘indisiga ya’ni qolip so'zlami yuzaga 
kelishiga olib keladi. Bunday holat jumalistlar, yozuvchilaming matnlarida ham 
kuzatiladi.6
So‘zlarni birga qo‘Hash. 
Gapning aniq va ravon bo'lishi asosan so'zni 
to'g'ri tanlash bilan bog'liqdir. 
Bunda so'zlami to'g'ri joylashtirish muhim 
ahamiyatga ega. So'z tartibini o'zgartinsh o'quvchini diqqatini jalb etish uchun 
ham ishlatilishi mumkin. Bitta gapni turli xil tartibda ifodalash mumkin. Bu esa 
uning mazmuniga ham ta’sir etadi.7
Mavzu yuzasidan tavsiya etiladigan adabiyotlar
1. 
Lauren Kessler, Duncan McDonald. When words collide. A. media 
Writers Guide to Grammar and Style. Thomson Higher Education Boston, MA 
02210-1202,USA. 2008.
,;Lyui4:n Kessler, Duncan McDonald. W hen words collide. A media Writers Guide to Grammar and Style.Thomson 
Higher Education, Boston, M A 02210-1202.U SA . 2 0 0 8 .1 4 2 p
7Lauren Kessler, Dim can McDonald. When words collide. A m edia Writers Guide to Grammar and Stvle.Thomson 
Higher Education Boston. M A 0 2210-1202.U SA 2008. 144 p.
28

---

2. Shoabdurahmonov SH., Asqarova М., Hojiev A. va boshqalar. Hozirgi 
o'zbek adabiy tili. Т.: 0 ‘qituvchi, 1990. 280 b.
3. Toshaliev I. Hozirgi o'zbek tili uslubiyati' Т.: Universitet, 2001.40 b.