Shukur xolmirzayev hikoyalarida peyzajning poetik funksiyasi

Darhaqiqat, shahar zamonaviyligi vayron qilgan qishloq hayotining chuqur o’tmish haqida hissiy qarashlari bilan Shukur Xolmirzayevning hikoyalarida yozuvchi oddiygina qishloq jamoatchiligiga e'tibor berish emas, hatto yengil mehnatga urg'u berish ham emas, balki yo'qolgan turmush tarzi uchun nola, va ayniqsa, hayot tarzi endi yozuvchi uchun yo'qolganligi fojiadir.
“Jarga uchgan odam” hikoyasidagi Ismoil Yusupovich, “Kulgan bilan kuldirgan” hikoyasidagi Eshquvvatov, “Bandi burgut” hikoyasidagi rais kabi qahramonlar o'quvchining salbiy munosabatiga sabab bo'ladi.
“Kulgan bilan kuldirgan ” Hikoyasida Eshquvvatov har qanday tirik insoniy his-tuyg'ulardan mahrum bo'lib ko'rinadi, uning qiyofasi ziqnalik, ziqnalik aqlga sig'maydigan ochko'zlikning timsoliga aylanadi. Shuni ta'kidlash kerakki, biz misol keltirgan hikoyalardagi tabiatga zo'ravonlik qiluvchi obrazlar tabiatdan tashqarida (Mustasno holat ham bor. Buni yuqorida ko’rib chiqdik.Va biz bu holatni kinorejissyor Ismoil Yusupovni tog’da tabiatga yaqin odam - Islom bilan sayohati natijasi deya izohlaymiz-A.K) tasvirlangan: “Eshquvvatov miyig‘ida jilmayib, Ehsonning yonidan o‘tdi, darpardani tortib, oynaga qaradi. Hovuz bo‘yidagi tollar ham ko‘rinmaydi. U derazani tirnagan bo‘ldi va o‘qituvchiga boqdi”⁶⁹. Faqat Shukur Xolmirzayevning eng yaxshi qahramonlari tabiatga yaqin, u bilan bog'liqligini his qilishadi. Salbiy belgilar tabiatdan, barcha tabiiy va chiroyli narsalardan uzoqdir. Ular nafaqat tabiatning ulug'vorligi va sokin go'zalligi bilan, balki uning mavjudligidan ham xabardor emasdek.Biz hikoyalardagi salbiy qahramonlarni tabiat qo'ynida ko'rmaymiz, chunki bu ularning elementi emas. Ular tabiatni yoqtirmaydilar, uning yuksak ma'nosini tushunmaydilar. Ma'naviy vayron bo'lgan, axloqiy jihatdan xunuk, agar ular tabiat haqida gapirishsa, bu majburiy va yolg'ondir. Ammo ijobiy qahramonlar bu uyg'un dunyoni butunlay boshqacha tarzda, yozuvchining idealiga yaqin his qilishadi. Bular ma’naviy jihatdan go‘zal, baxt-saodat izlovchi, xalqqa ichki yaqin, foydali faoliyatni orzu qiladigan insonlardir. Ularning hayot yo‘li haqiqat va ezgulikka yetaklovchi ehtirosli izlanish yo‘lidir. Yozuvchi bu qahramonlarning tabiatni idrok etishi orqali ularning ichki dunyosi boyligini ochib beradi.
“Kulgan bilan kuldirgan ” Hikoyasi bosh qahramoni tabiat o’qtuvchisi Ehson tog’dagi tabiatni oqilona, ​​to‘g‘ri, ilmiy boshqarish uchun tinimsiz kurash olib boradi. Tabiat bir avlodga tegishli emas, xuddi xalqning tarixi har qanday avlod taqdiriga cheksiz bo’lgani kabi. Hikoya hayot oqimining qashshoqlashib ketmasligi uchun inson mas’uliyatini o‘rgatadi.