Щзбекистон республикаси олий

23-rasm. Ekonomayzerlar.

Shlak va kulni chiqaruvchi qurilmalar. qatlamli o’txonalarda yoqilg’i yongandan keyin hosil bo’ladigan kulning 70—80% i o’txona cho’g’doni va shlak bunkerida qoladi, 20—30% i esa tutun gazlari bilan birga atmosferaga chiqib ketadi. Kamerali o’txonalarda. aksincha, kulning ko’p qismi, 90% ga yaqini truba orqali tutun gazlari bilan birga atmosferaga chiqib ketadi. Kulning qolgan qismi shlakka aylanadi va o’txona tagida joylashgan bunkerlarga tushadi. Kul va shlak qozonxonadan muntazam ravishda chiqarib turiladi.

Kulni tutib qoluvchi qurilmalar. Tutun gazlari bilan atmosferaga chiqib ketuvchi kulni yo’qotish ancha qiyin ish. Juda mayin uchuvchan kul tevarakni ifloslantiradi, tirik organizmlarga va o’simliklarga zararli ta’sir etadi. Sanitariya normalariga ko’ra nafas olish zonasida kulning sutkalik o’rtacha konsentratsiyasi 0,15 mg'm* dan ortib ketmasligi kerak. Bundan tashqari, abraziv xususiyatlarga ega bo’lgan kul tutun tortish yo’llarini tez ishdan chiqaradi. SHuning uchun qattiq Yoqilg’ini yoqishda qozon agregati gaz yo’llarining boshidan oxirigacha kulni tutib qoluvchi qurilmalar o’rnatiladi.
Sanoat korxonalari va elektr stansiyalarini loyihalashning sanitariya normalarkg-1 ko’ra tutun trubalari ancha baland bo’lishi kerak. Kulning kul tutib qolish qurilmalarida tutilmagan qismi tutun gazlari bilan birgalikda atmosferaning yuqori qatlamlariga ko’tarilib chiqadi. katta balandlikda kul tarqalib ketadi va havo bilan aralashib atmosferaning quyi qatlamlariga siyrak holda qaytib tushadi.
Tutun gazlarini kuldan tozalash uchun inersion kul tutqichlari (quruq va ho’l) hamda elektrofilьtrlar ishlatiladi.


Nazorat uchun savollar.

1. 
   Bug’qozonlarning sxemasini tushuntirib o’ting.
   
2. 
   Suv qozonlarning sxemasini tushuntirib o’ting
   
3. 
   To’g’ri oqimli qozonlarning ishlash prinsipi.
   
4. 
   Erkinssirkulyasiyali qozonlarning ishlash prinsipi.
   
5. 
   Majburiyssirkulyasiyali qozonlarning ishlash prinsipi.
   
6. 
   Bug’ va suv qozonlaring ishlash prinsipining farqini aytib o’ting.
   
7. 
   Bug’qozonlarning suv ekonomayzeri qanday ishlaydi.
   
8. 
   Bug’qozonlarning havo isitkichi qanday ishlaydi
   
9. 
   To’g’ri oqimli qozonning sxemasi.
   
10. 
    Erkinssirkulyasiyali qozonlarning sxemasi.