Щзбекистон республикаси олий ва щрта махсус таълим вазирлиги фарьона политехника институти


Download 0.9 Mb.
bet39/59
Sana04.04.2023
Hajmi0.9 Mb.
#1325717
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   59
Bog'liq
Soliq va soliqqa tortish-2222

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ



  1. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солигини туловчилар деганда нимани тушунасиз?

  2. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиги буйича кандай имтиёзлар белгиланган

  3. Кушма корхоналарнинг соликка тортишнинг узига хос хусусиятлари нималардан иборат?

  4. Экспортга товарлар ишлаб чикарувчиларга солик солишда ыандай имтиёзлар берилган?

  5. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиги туловчилар кандай гурухларга булинади?

  6. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солигини соликка тортиш объекти деганда нимани тушунасиз?

  7. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солигини базаси деганда нимани тушунасиз?

  8. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиги ыандай тартибда хисоблаб чиыарилади?

  9. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиги ыайси муддатларда топширилади?

  10. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиги ставкаси ?

I


II БЩЛИМ. МАХАЛЛИЙ СОЛИЫЛАР ВА ЙИЬИМЛАР:


14-МАВЗУ: МОЛ – МУЛК СОЛИЬИНИНГ МОХИЯТИ ВА ТЩЛАШ ТАРТИБИ

Режа




  1. Мол – мулк солиьининг мохияти обoекти ва солиы ставкаси

  2. Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиы бщйича имтиёзлар

  3. Жисмоний шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиы бщйича имтиёзлар

  4. Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиыни тщлаш тартиби



Таянч иборалари: мол-мулк солиьи, транспорт воситалари, мол-мулк, асосий воситалари, эскириш, бино, иншоат, солиы тщловчилар, солиы бирлиги, солиы ставкаси, солиы имтиёзлари, тщлаш муддатлари


1. Мол – мулк солиьининг мохияти обoекти ва солиы ставкаси

Мулк деганда унумли ва унумсиз истеoмол буюмларини одамлар томонидан щзлаштиришнинг тарихан белгиланган ижтимоий усули тушунилади. Мулк обoекти ижтимиой ыадриятни ташкил этиши ъамда щзида талон-тарож ыилиниши, щзлаштириши ва унга щхшатиб ясалишига ыарши иммунитетга эга бщлиши керак.


Одамлар фаолиятининг щзи, маысад ва далиллари бевосита мулк муносабатларидан келиб чиыади. Бу муносабатлар кишиларнинг фаолият ресурслари билан, у унинг махсулотларини ишлаб чиыариш ва истеoмол этиш бщлса, бундан ыатoий – назар, алоыасини бевосита ифода этади. Мулк жисмоний ва юридик шахсларни ресурслар ва улардан фойдаланиш натижаларини тасарруф этишларини чегаралайди. Бунда мулкчилик хуыуыи химоя воситаси ролини бажаради. Мулк мафкуравий муносабат сифатида хуыуы меoёрларида мустахкамланган юридик фавыулодда хожисадир.
Жамият аoзоларининг нисбатан катта бщлмаган ыисми ыщлида тщпланган капиталга эгалик ыилишидан келиб чиыувчи ижтимиой адолатсизлик – шу одамларга сармоя айланишидан келадиган даромадларни узлаштириш имкониятини беради. Бозор иытисодиёти ыарор топган мамлакатларда эса, ахвол давлатнинг сармояни кенг ахоли оммаси щртасида ыайта таысимланишни, чунончи катта даромад оладиган гурухлар учун нисбатан катта солиылар жорий ыилиш, ахолининг кам даромадли ыисмларини ижтимиой жихатдан химоялашни таoминловчи сиёсати, яoни мулкни бир-бирига ыориштириш орыали тенглаштирилмоыда.
Юыоридагилардан кщриниб турибдики, юридик ва жисмоний шахслар щзларининг мол-мулкларидан самарали фойдаланиш учун жорий этилган солиыдир.
Солиы солинадиган мол-мулкка эга бщлган юридик ва жисмоний шахслар мол-мулк солиьи тщловчиларидир.
Солиы солишнинг соддалаштирилган тизимига щтган ва ягона солиыни тщлайдиган кичик корхоналар мол-мулк солиьини тщламайдилар.
Юридик шахслар учун асосий воситалар, шу жумладан шартномаси бщйича харид ыилинган асосий воситалар ва моддий активларнинг щртача йиллик баланс ыиймати (эскириш чиыариб ташланмасдан) солиы солиш обoекти хисобланади.
Жисмоний шахслар учун:
уларнинг мулки бщлган уй-жойлар квартиралар, чорбоь ва бой уйлари, гаражлар ва бошыа иморатлар, бинолар ва иншоотлар;
уларнинг мулки бщлган автомобиллар, моторли ыайиылар, верталётлар, самолётлар ва бошыа транспорт воситалари двигетелларининг ыуввати солиы солиш обoекти хисобланади.
Солиы кодексига мувофиы юридик шахсларни мол-мулкига 4 фоизли ставка бщйича солиы солинади.
Жисмоний шахсларга 1 январ 1999 йил учун мол-мулк солиьининг ыуйидаги ставкаси белгиланган.



Солиы ундириш обoекти

Щлчов бирлиги

1999 йил солиы ставкаси

1.

Уй – жойлар, квартиралар, дала ховли ва боь уйлари ва хар хил иншоотлар учун:
ыайта бахоланган
ыайта бахоланмаган

%
%

0,2
3,0

2.

Транспорт воситалари: мотор ыувватига кщра енгил автомобиллар
хар бир от кучига
ыувватнинг хар бир киловатига

Сум
сум

83,5
88,2

3.

Мотоцикллар ва мотороллерлар
бир от кучига
ыувватига нисбатан

Сум
сум



37,8
50,7



4.

Юк автомобилларига:
бир от кучига
ыувватига кщра

Сум
Сум





126,9
170,6



Корхона ташкилотлар норматив муддатларда щрнатилмаган ва фойдаланмаган ускуналар учуну мол-мулк солиьини икки баробари хажмдаги ставка бщйича тщлайди.
Корхона мол-мулкининг щртача йиллик ыиймати мол-мулкнинг хисобот йили 1 январ ва хисобот йилидан кейинги йилнинг 1 январдаги ыиймати ярмини ыщшишдан олинган суммани, шунингдек мол-мулк ыийматининг хисобот даври ыолган барча ойлари биринчи кунидаги суммасини ыуйидаги формула бщйича аниыланади.
Щртача йиллик =
Агар корхона биринчи ойдан бошыа бирор-бир ойнинг бошида ташкил этилган бщлса, мол-мулкнинг щртача йиллик ыиймати мол-мулк ыийматининг ташкил этиш ойининг биринчи кунидаги ярмиси, хисобот йилидан кейинги йилнинг биринчи январдаги ыиймати ярмиси ва хисобот йилининг ыолган барча ойлардаги мол-мулки ыийматини олинган суммани 12-га бщлишдан олинган хусусий сон сифатида аниыланади.
Агар мол-мулк ойнинг биринчи ярмида тасарруфга киритилган булса, мол-мулкнинг щртача йиллик ыийматининг хисоблаб чиыаришда тасарруф этиш ойи тщлиы ой деб ыабул ыилинади, агар мол-мулк ойнинг 2-чи ярмидан тасарруфга киритилган бщлса, ыийматнинг щртача йиллик ыиймати тасарруф этиш ойидан кейинги ойнинг биринчи кунидан бошлаб хисобланади.



Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling