Simsiz aloqa tizimlariga kirish reja: Simsiz aloqa tizimlariga kirish Radioaloqani tashkil etish prinsiplar

Yer usti simsiz tizimlari zamonaviy ma’lumotlarni uzatish tizimlarida orasida optik tolali va sun’iy yo‘ldoshli tuzilmalar bilan muvaffaqiyatli raqobatlashish bilan, ayniqsa uncha katta bo‘lmagan mosfalarga aloqada juda sezilarli rolni o‘ynaydi. Er usti radio vositalari sohasidagi texnologik echimlarda inqilobiy o‘zgarishlar bo‘lib o‘tdi. Bir necha o‘n minglab kilometrlargacha masofalarda aloqani mikroto‘lqinli aloqa tizimlari ta’minlaydi ularning ishlash tezligi sekundiga yuzlab megabitlardan ortadi. 40 MGs chastotalar polosasida STM-4 (622 Mbit/s) raqamli oqimlarni uzatilishini tashkil etishga imkon beradigan radioreleli raqamli tuzilmalar paydo bo‘ldi. Uncha katta bo‘lmagan masofalarga aloqa uchun (bir necha o‘nlab kilometrlargacha) ulanish va ma’lumotlarni taqsimlash tizimlari ommaviy ko‘lamlarda ustun rivojlanmoqda. Bunday tizimlarga tor polosali va keng polosali radioaloqa tizimlari, Shuningdek ochiq tarqatiladigan telekommunikatsion tizimlar kiradi.

Radioaloqani tashkil etish prinsiplari   Radioaloqaning eng oddiy sxemasi 1.2-rasmda keltirilgan: 1 – ma’lumotlar (raqamli ma’lumotlar, tasvir, ovoz va h.k.) manbai; 2 – xabarni o‘zgartirigich keladigan ma’lumotlarni elektr signalga o‘zgartirish uchun xizmat qiladi; 3 – uzatkichli modulyator.

Signalni modulyasiyalash zarurati shundan iboratki, elektr signalga o‘zgartirilgan ma’lumotlar nisbatan past chastotaga ega, ma’lumki, yomon nurlanadi. Radiosignal deyiladigan modulyasiyalangan YUCH tebranishlar uzatuvchi antennaga uzatiladi va atrof-muhitga elektromagnit to‘lqinlarni qo‘zg‘atadi. Uzatkichdan uncha katta bo‘lmagan elektromagnit to‘lqinlar energiyasi qismi qabullash antennasiga etib boradi va unda kuchsiz modulyasiyalangan yuqori chastotali tokni hosil qiladi. RQQQda modulyasiyalangan tebranishlar kuchaytiriladi va keyin o‘zgartirgichdan uzatish punktida olingan o‘sha ko‘rinishdagi signalga detektorda teskari o‘zgartiriladi. Bunday o‘zgartirish detektorlash deyiladi. Keyin signal qayta tiklash qurilmasi – harf teruvchi apparat, telefon, televizion qabullash trubkasi va boshqalarga beriladi, bundan keyin qabul qilingan ma’lumotlar oluvchiga beriladi.

• Signalni modulyasiyalash zarurati shundan iboratki, elektr signalga o‘zgartirilgan ma’lumotlar nisbatan past chastotaga ega, ma’lumki, yomon nurlanadi. Radiosignal deyiladigan modulyasiyalangan YUCH tebranishlar uzatuvchi antennaga uzatiladi va atrof-muhitga elektromagnit to‘lqinlarni qo‘zg‘atadi. Uzatkichdan uncha katta bo‘lmagan elektromagnit to‘lqinlar energiyasi qismi qabullash antennasiga etib boradi va unda kuchsiz modulyasiyalangan yuqori chastotali tokni hosil qiladi. RQQQda modulyasiyalangan tebranishlar kuchaytiriladi va keyin o‘zgartirgichdan uzatish punktida olingan o‘sha ko‘rinishdagi signalga detektorda teskari o‘zgartiriladi. Bunday o‘zgartirish detektorlash deyiladi. Keyin signal qayta tiklash qurilmasi – harf teruvchi apparat, telefon, televizion qabullash trubkasi va boshqalarga beriladi, bundan keyin qabul qilingan ma’lumotlar oluvchiga beriladi.
• Uzatkich, uzatuvchi antenna, to‘lqinlarning tarqalishi muhiti, qabullash antennasi va qabullagichdan iborat kompleks radioliniyani hosil qiladi. 1.2-rasmdan ko‘rinib turibdiki, radioliniyalarda uzatuvchi antenna joylashgan punktdan qabullagich joylashgan punktga ma’lumotlarni bir tomonlama uzatilishi amalga oshiriladi. Teskari uzatish bu holda ko‘zda tutilmaydi.