Sirtqi bo’lim Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo’yicha) yo’nalish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI

_Sirtqi bo’lim_
_Iqtisodiyot_(tarmoqlar_va_sohalar_bo’yicha) yo’nalish_
Biznes rejalashtirish Fanidan
MUSTAQIL ISH
Mavzu: BMW.

BAJARDI: _927_ talabasi O’razaliyev H_.

QABUL QILDI: Haydarov B_.



BMW.
Kirish:
1. BMW kompaniyasining yaratilish tarixi
2. BMW kompaniyasining rivojlanish bosqichi
3. Kompaniyaning hozirgi kundagi holati
Xulosa:
Foydalanilgan adabiyotlar:

Kirish

Ishlab chiqarish zavodi Karl Fridrix Rapp tomonidan 1916-yil oktabr oyida tashkil etilgan ammo, BMW 1917-yil 20-iyulda rasman ro'yxatdan o'tgan. Lekin dastlab Bayerische Flugzeug-Werke samalyotlari uchun dvigatellari ishlab chiqargan. Nemis samolyot ishlab chiqaruvchisi Gustav Otto tomonidanFlugmaschinenfabrik yaqinida BMW joylashganligi sababli uning dvigetillari tanlangan.
1916-yilda kompaniya Avstriya-Vengriya uchun V12 dvigatellarini ishlab chiqarish bo'yicha shartnoma imzoladi. Qo'shimcha mablag'ga muhtoj bo'lgan Rapp Camillo Castiglioni va Maks Fritzning sarmoya kiritish yordamini oladi, kompaniya Bayerische Motoren Werke GmbH degan nom bilan qayta tashkil etildi. 1917-yilda korxonaning tez o'sishiga ba'zi qiyinchiliklar sabab bo'ldi, shundan so'ng Rapp kompaniyani tark etdi, boshqaruv avstriyalik sanoatchi Frans Yozef Poppga o'tdi va 1918-yilda kompaniya nomi BMW AG deb qaytadan yana o'zgartirildi.
1919-yilda Frants Dimer BMW samolyotida 9760 metr balandlikka uchib,BMW dvigetili jahon rekordini o'rnatdi. Birinchi jahon urushidan so'ng, 1919-yildagi Versal shartnomasi shartlariga ko'ra, Germaniyada samolyot ishlab chiqarish taqiqlandi, buning natijasida Gustav Otto o'z zavodini yopdi, BMW esa qishloq xo'jaligi texnikasi, uy-ro'zg'or buyumlari va poyezd ishlab chiqarishga o'tdi.
1922-yilda Myunxennning Oberwiesenfeld aeroportining sharqida BMW o'zining hozirgi asosiy binosini (hozirgi kundagi shahar Olimpiya markazi) qurdi. 1923-yilda Myunxen zavodida birinchi BMW mototsikli ishlab chiqarilgan. 1924-yilda BMW dvigetellari bilan jihozlangan samolyotda Forsga (Eronga) birinchi qit'alararo parvozni amalga oshirildi. 1926-yilda BMW VI dvigatelli Rohrbach Ro VII gidrosamolyoti beshta jahon rekordini o'rnatdi. 1927-yilda 87 ta jahon havo rekordlari o'rnatildi, ulardan 29 tasi BMW tomonidan boshqariladigan samolyotlar bilan bajarildi.
1928-yilda BMW Eisenachdagi (Tyuringiya) avtomobil zavodini qurishga va u bilan birga Dixi nomli kichik avtomobil ishlab chiqarish uchun litsenziyani oladi. Kompaniya Amerikaning samolyot dvigatellari ishlab chiqaruvchisi Pratt & Whitney bilan radial dvigatellarni o'rnatish bo'yicha litsenziya shartnomasi tuzadi. Dixi - birinchi BMW avtomobilining nomi. U 1929-yilda Ostin Motor kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan, ammo avtomobillar qirqinchi yillargacha Aysenaxda ishlab chiqarilgan. 1929-yili Ernst Henne BMW tomonidan ishlab chiqarilgan mototsiklda dunyodagi eng tez mototsiklchiga aylanadi.
1939-yil iyun oyida Siemens BMWga o'zining filialini sotdi. Brandenburgdagi filial sanoat namunalari, patentlar, ishlab chiqarish quvvatlari va tadqiqot muassasalari, barcha ishchi kuchi va muhandislik va texnik xodimlar bilan tuzilgan bitim natijalariga ko'ra BMWning mulkiga aylandi. BMWning mulki Shpandau, Niderbarnime, Basdorfe va Zülsdorfda zavodlari paydo bo'ldi. Sotib olingan korxonalar bazasida mavjud bo'lgan dvigatel ishlab chiqarish zavodlaridan tashqari
940-yilning kuzida faqat nemis fuqarolari Spandau va Niderbarnimdagi BMW raketa zavodlarida 10 mingdan ortiq ishchisi bor bo'lib^[5] ,bularga tekin ishchi kuchi bo'lgan ostarbayterslar qo'shildi.
1930-yillarning o'rtalariga kelib, kompaniya foydasi misli ko'rilmagan darajada o'sdi va Yevropadagi eng yirik sanoat konserniga aylandi. Bavariyadagi BMW zavodlari yirik sanoat konglomeratiga aylandi. O'sha vaqtga kelib, kompaniya allaqachon kuzatuv va ijroiya kengashlariga ega edi. 1917-yildan 1942-yilgacha BMW kompaniyasining bosh direktori bo'lib ishlagan Frans Jozef Popp BMWni avtokratik tarzda boshqargan. Kollegial boshqaruv tamoyillarini inkor etgan..Diametral qarama-qarshi qarashlar tufayli Frants Popp va korporativ ierarxiyaning ikkinchi raqamli odami, 1935-yildan beri BMW boshqaruv kengashi a'zosi bo'lgan Frits Xill o'rtasida keskin ziddiyat yuzaga keldi. 1942-yilda kuzatuv kengashi va hukumatning bosimi ostida Frits Xille bosh direktor lavozimini egalladi.
Ikkinchi Jahon urushi oldidan kompaniya o'z faoliyat doirasini sezilarli darajada diversifikatsiya qildi. Shu jumladan, avtomobilsozlik va mashinasozlikdan tashqari (ular ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish va Ostarbayterlar shaklida tekin mehnat resurslarini jalb qilish orqali kuchaytirildi), raketa texnologiyalari va raketa qurollari, boshqariladigan harbiy qurollar ishlab chiqarish sohasi kuchaytirildi. Korxonaning ilmiy, muhandislik va laboratoriya bo'linmalari xodimlari soni bir necha barobar ko'paytirildi. 1940-yillarning boshlariga kelib, raketa qurollari bo'limi o'z tajribalarini oshirdi va 1940-yilning kuzida u o'zi ishlab chiqqan bir qator namunalarni ommaviy ishlab chiqarishni yo'lga qo'yishga tayyor edi. Bu kompaniya rahbariyatining nazorati ostida bo'lmagan sabablarga ko'ra sodir bo'lmadi. Shuning uchun BMW Brandenburg zavodlarining asosiy yo'nalishi harbiy samolyotlar uchun reaktiv dvigatellar ishlab chiqarish sohasini tanlagan edi^[5]. Qurol-yarog' va harbiy texnikani ishlab chiqishda kompaniya olimlari va muhandislari juda rivojlanib, o'z davridan shunchalik ilgarilab ketishga muvaffaq bo'lishdiki, ularning ish natijalari, hatto Reyxning o'zidan bir necha yil o'tgach, talabga ega bo'lib foydalanib kelindi. Boshqa narsalar qatorida, kompaniya olimlari taktik raketa qurollari sohasida bir qator muhim kashfiyotlar, ixtirolar va ratsionalizatorlik takliflariga ega edi: aynan BMW laboratoriyalarida 1941-yilda bir qator fundamental tadqiqot ishlari olib borilgan. Aynan BMW laboratoriyalari xodimlari keyinchalik tankga qarshi boshqariladigan raketalar va masofadan boshqariladigan qurollar ko'rinishini yaratganlar, ammo sof byurokratik sabablar tufayli Germaniya harbiy sanoati rahbariyati tomonidan rad etilgan. 1941-yil o'rtalarida Germaniya hukumati qo'shinlarining Sharqiy frontdagi g'alabali hujumidan ruhlanib ketibSovet Ittifoqi allaqachon mag'lubiyatga uchragan va hech qachon tiklanmaydi deb ilm-fanga qaramay qo'yishgan.