Siydik ayirish a’zolari

Nihoyat, arteriyalaming yakuniy tarmogM - vas afferens buyrak tanachasining botiq qismiga kirib, buyrak qon tomirlari koptokchasi - glomerulus ni hosil etadi. Koptokcha vas efferens qon tom iriga davom etadi. Bu chiquvchi tomir yana bir marotaba kapillarlarga boMingandan so‘ng, vena qon tomirlari hosil boMib, natijada, buyrakda ikki turdagi kapillar to‘r tomirlari boMadi. Birinchi to‘r ajoyib arterial to‘r deyilib, ikki arteriola: vas afferens va vas efferens orasidagi glomerulus kapillarlari boMsa, ikkinchi kapillar to‘r oddiy boMib, arteriola bilan venula orasida joylashadi. Oddiy kapillar to‘r qon tom irlari buyrak tanachasidan chiqqanidan so‘ng boMadi va bu kapillar to‘r buyrakni qon bilan ta’minlaydi. Ajoyib kapillar to‘r esa ikki arteriola orasida boMib, buyrak tanachasining ichida joylashadi va asosan birlamchi siydikni ajratish vazifasini bajaradi.

• Nihoyat, arteriyalaming yakuniy tarmogM - vas afferens buyrak tanachasining botiq qismiga kirib, buyrak qon tomirlari koptokchasi - glomerulus ni hosil etadi. Koptokcha vas efferens qon tom iriga davom etadi. Bu chiquvchi tomir yana bir marotaba kapillarlarga boMingandan so‘ng, vena qon tomirlari hosil boMib, natijada, buyrakda ikki turdagi kapillar to‘r tomirlari boMadi. Birinchi to‘r ajoyib arterial to‘r deyilib, ikki arteriola: vas afferens va vas efferens orasidagi glomerulus kapillarlari boMsa, ikkinchi kapillar to‘r oddiy boMib, arteriola bilan venula orasida joylashadi. Oddiy kapillar to‘r qon tom irlari buyrak tanachasidan chiqqanidan so‘ng boMadi va bu kapillar to‘r buyrakni qon bilan ta’minlaydi. Ajoyib kapillar to‘r esa ikki arteriola orasida boMib, buyrak tanachasining ichida joylashadi va asosan birlamchi siydikni ajratish vazifasini bajaradi.

Shumlyanskiy-Baumen kapsulasi - capsula glomerulus ning diametri 0,2 mm ni tashkil etadi. Uning ichida 50 ta kapillar koptokcha hosil boMadi. Buyrak nefronining uzunligi 35-50 mm ga teng boMadi. Buyrak kapillarlaridagi bosim nisbatan katta boMib, simob ustunining 70 mm ga to ‘g ‘ri keladi. Buyrak arteriyalarining qorin aortasidan ajralishi va kapillarlargacha m asofaning qisqa boMishi hisobiga bosim yuqori boMadi. Buyrakdagi birlam chi siydik ajraladigan kapillam ing um um iy yuzasi 1,5-2 n r ga teng boMadi. Yukstoglomullar tuzilma: kapillar koptokchaga kirayotgan vas afferens qon tomiri devorida mioepitelial hujayralar joylashgan boMib, bu hujayralar koptokchaga kirayotgan arteriolani berkitib qo‘yishi mumkin. Natijada, ba’zi nefronlar orqali qon oMmaydi va ular vaqtincha siydik ajratishda ishtirok etmaydi. Qon tomiri devoridagi mioepitelial hujayralar renin deb ataladigan qon bosimini oshiruvchi gormon ishlab chiqaradi. Yukstomedullar nefronlar deb buyrakning magMz qism ida joylashgan nefronlarga aytiladi. Nefronning kapillar koptokchalari va uning kapsulasi - capsula glomerulus po‘stloq bilan magMz qismlari chegarasida joylashadi. Yukstomedullar nefronning kapillar koptokchalariga kirib keluvchi - vas afferens va chiqib ketuvchi - vas efferens arteriyalarining diametri bir xilda boMib, arteriola devorida mioepitelial hujayralar uchramaydi. Yukstom edullar nefronning vas efferens tomirlari kapillarlarga boMinmasdan, venoz qon tomirlariga quyiladi. Buyrak segmentlari - segmenta renalia beshga boMinadi: 1) segmenta superius - yuqorigi segment; 2) segmenta anterius superius - oldingi yuzaning yuqorigi segmenti; 3) segmenta anterius inferius - oldingi yuzaning pastki segmenti; 4) segmenta inferius - pastki segment; 5) segmenta posterius - orqa yuzadagi segment.

• Shumlyanskiy-Baumen kapsulasi - capsula glomerulus ning diametri 0,2 mm ni tashkil etadi. Uning ichida 50 ta kapillar koptokcha hosil boMadi. Buyrak nefronining uzunligi 35-50 mm ga teng boMadi. Buyrak kapillarlaridagi bosim nisbatan katta boMib, simob ustunining 70 mm ga to ‘g ‘ri keladi. Buyrak arteriyalarining qorin aortasidan ajralishi va kapillarlargacha m asofaning qisqa boMishi hisobiga bosim yuqori boMadi. Buyrakdagi birlam chi siydik ajraladigan kapillam ing um um iy yuzasi 1,5-2 n r ga teng boMadi. Yukstoglomullar tuzilma: kapillar koptokchaga kirayotgan vas afferens qon tomiri devorida mioepitelial hujayralar joylashgan boMib, bu hujayralar koptokchaga kirayotgan arteriolani berkitib qo‘yishi mumkin. Natijada, ba’zi nefronlar orqali qon oMmaydi va ular vaqtincha siydik ajratishda ishtirok etmaydi. Qon tomiri devoridagi mioepitelial hujayralar renin deb ataladigan qon bosimini oshiruvchi gormon ishlab chiqaradi. Yukstomedullar nefronlar deb buyrakning magMz qism ida joylashgan nefronlarga aytiladi. Nefronning kapillar koptokchalari va uning kapsulasi - capsula glomerulus po‘stloq bilan magMz qismlari chegarasida joylashadi. Yukstomedullar nefronning kapillar koptokchalariga kirib keluvchi - vas afferens va chiqib ketuvchi - vas efferens arteriyalarining diametri bir xilda boMib, arteriola devorida mioepitelial hujayralar uchramaydi. Yukstom edullar nefronning vas efferens tomirlari kapillarlarga boMinmasdan, venoz qon tomirlariga quyiladi. Buyrak segmentlari - segmenta renalia beshga boMinadi: 1) segmenta superius - yuqorigi segment; 2) segmenta anterius superius - oldingi yuzaning yuqorigi segmenti; 3) segmenta anterius inferius - oldingi yuzaning pastki segmenti; 4) segmenta inferius - pastki segment; 5) segmenta posterius - orqa yuzadagi segment.