Sobitjon Inog’omov farmasevtik qurilmalarida

мак
абс



Bu 
erda, 
𝜌
𝑚𝑎𝑥
— qiyoslanayotgan eritmaning solishtirma elektr 
o‘tkazuvchanligini o‘lchashlarda qiyoslanayotgan konduktometr shkalasining 
maksimal o‘lchash chegarasi, Sm/m;
∆𝜌
𝑎𝑏𝑠
—qiyoslanayotgan eritma solishtirma 
elektr o‘tkazuvchanligining absolyut xatoligi, Sm/m. 
Qiyoslanayotgan konduktometrning yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xatolik 
darajasi o‘lchov asbobining xujjatida ko‘rsatib o‘tilgan qiymatidan oshib 
ketmasligi kerak.
3. Asosiy xatoliklarni elementlarga ko‘ra aniqlash:
3.1. Solishtirma elektr o‘tkazuvchanlikni 30 Sm/m dan ortiq va 1 • 10 Sm/m 
dan kam diapozondagi asosiy xatoliklarini elektr imitator yordamida (qarshiliklari 
o‘lchami) elementlarga ko‘ra aniqlanadi: analizatorni o‘lchash blokidagi va 
birlamchi qayta hosil qiluvchilar davomiyligini asosiy xatoliklari aniqlanadi.
3.2. Analizatorni birlamchi qayta hosil qiluvchisini qarshiliklar magazini 
bilan almashtiriladi va unda qarshiliklarni tanlash bilan etalon konduktometr 
ko‘rsatkichiga mos keluvchi analizatorni o‘lchash blokini ko‘rsatkichiga 
erishiladi. Konduktometrning doimiy birlamchi qayta hosil qiluvchilarini S
0
. m
-1
quyidagi formula bo‘yicha hisoblanadi: 
S
o=x
e1
*,t*i«. (3) 
bunda x
e1
—etalon konduktometr bo‘yicha solishtirma elektr o‘tkazuvchanlikni 
qiymati, Sm/m; 
YA
ii
— o‘lchashdagi qarshilik qiymati, Om. 
Konduktometrning doimiy birlamchi qayta hosil qiluvchisi sifatida uchta 
o‘lchash natijalarini o‘rtacha arifmetik qiymatlari olinadi. Konduktometrning 
doimiy birlamchi qayta hosil qiluvchini aniqlashning % dagi nisbiy xatoliklarini 
quyidagi formulada hisoblab chiqiladi: 

---

99
𝐸
𝑛𝑖𝑠
=
∆𝜌
𝑎𝑏𝑠.
𝜌
𝑜‘𝑙𝑐ℎ.
∙ 100% 
Bu erda , 
∆𝜌
𝑎𝑏𝑠.
— formula bo‘yicha hisoblangan doimiy birlamchi qayta 
hosil qiluvchini qiymati, Sm/m; 
𝜌
𝑜‘𝑙𝑐ℎ.
— konduktometrni foydalanishga oid qo‘llanmasi bo‘yicha keltirilgan 
doimiyning qiymati, m
-1
. 
Nisbiy 
xatolikning 
qiymati 
konduktometrni 
foydalanishga 
oid 
qo‘llanmasidagi ko‘rsatilgan qiymatdan ortiq bo‘lmasligi kerak.
3.3. Konduktometrning o‘lchash blokini asosiy xatoliklarini konduktometrni
har bir 20%, 50% va 80% diapozonda (ost diapozonda) birlamchi qayta hosil 
qiluvchisini o‘xshash qarshiliklar bilan almashtirish usuli bilan aniqlanadi 
(qarshilik yoki o‘tkazuvchanlik o‘lchamlari). 
3.4.Konduktometrni o‘lchash blokini asosiy xatolik qiymatlari uni 
foydalanishga oid qo‘llanmasidagi ko‘rsatilgan qiymatdan ortiq bo‘lmasligi kerak.