Sobitjon Inog’omov farmasevtik qurilmalarida

Qiyoslash shartlari va unga tayyorlanish 
4.1. Qiyoslashni olib borishda quyidagi shartlarga rioya qilish kerak: 
- honadagi havoning temperaturasi (20±2)° S bo‘lishi kerak; 
- 
xavoning namligi 80%dan ko‘p bo‘lmasligi kerak. 
4.2. Qiyoslashdan oldin quyidagi tayyorgarchilik ishlarini bajarish kerak: 
- 
qiyoslash uchun refraktometrik blok tanlab olinadi; 
- 
binoda bu blok ma’lum bir yonalish bo‘yicha o‘rnatiladi; 
- 
refraktometrning ostki va ustki prizmalarini etil spirti bilan 
GOST 18300-72 yuvib tozalab, toza yumshoq oq salfetka bilan artiladi 
GOST 7359-77; 
- 
Distillangan suv bilan ishlaganda prizmaning yoritish oynasi 
ochiq xolda, o‘lchash prizmasining oynasi esa yopiq xolda bo‘lishi kerak; 
- 
namunaviy prizma va plastinkalar bilan ishlashda yoritgich 
prizmalari ochib qo‘yiladi; 
- 
namunaviy prizmaning (plastinkaning) tekis qirrasiga bir 
tomchi immersion suyuqlik suritiladi. Immersion suyuqlikni shunday 
tanlab olish kerakki, unda n1

---

125
- 
bu erda, n - immersion suyuqlikni sindirish ko‘rsatkichi; 
n
1 
- namunaviy vositaning sindirish ko‘rsatkichi; 
N - o‘lchanayotgan prizmaning sindirish ko‘rsatkichi; 
Namunaviy prizmani o‘lchash prizmasi ustiga shunday o‘rnatish kerakki, 
unda immersion suyuqlikni bir tekis taqsimlanishi kerak.
Namunaviy prizmaning (plastinkaning) sindirish ko‘rsatkichi 5 marta 
o‘lchanadi. O‘lchangan sindirish ko‘rsatkichining o‘rtacha arifmetik qiymati 
namunaviy prizmaning (plastinkaning) sindirish ko‘rsatkichi bilan solishtiriladi. 
Agar ularning farqi ±2 ∙10
-4
dan katta bo‘lmasa, refraktometrning yustirovkasi 
buzilmagan hisoblanadi. 
Xuddi shunday distillangan suv bilan quyidagicha yustirovka qilinadi: 
Refraktometr blokiga aylanuvchan termostat ulanadi (suvning temperaturasini 
ko‘pi bilan ±0,2
o
S xatolik bilan ushlab turish uchun). Ostki va ustki prizmalar 
oralig‘iga 2-3 tomchi suv tomizilib 10-15 minut muvozanat xolatigacha ushlab 
turilgandan keyin 5 marta uning sindirish ko‘rsatkichi 18-20
o
S temperatura 
oralig‘ida o‘lchanadi (9.4-jadvalga qarang). 
9.4-jadvalga 
o
S 
18 
19 
20 
21 
22 
n
D
1,23316 
1,33307 
1,33299 
1,33307 
1,33307 
Sindirish ko‘rsatkichining o‘rtacha arifmetik qiymatlari jadvaldagi qiymatlar 
bilan solishtiriladi. 
Olingan farq shkalaning shu nuqtasidagi asosiy xatolik hisoblanadi. Uning 
qiymati ±2∙10
-4
dan oshmasligi kerak. Agar olingan farq ±2∙10
-4
dan katta bo‘lsa, u 
xolda refraktometr ishlatish uchun yaroqsiz hisoblanadi va u ta’mirlash uchun 
topshiriladi.