Солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар тушунчаси

85-модда. Солиқ текшируви тушунчаси ва шакллари

• Солиқ текшируви давлат солиқ хизмати органлари томонидан, қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда эса, прокуратура органлари томонидан амалга ошириладиган солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бажарилишини текширишдир.
• Солиқ текшируви солиқ тўловчининг молия-хўжалик фаолияти текшируви (тафтиши) ва қисқа муддатли текширув шаклида амалга оширилади.
• Солиқ тўловчининг молия-хўжалик фаолияти текшируви (тафтиши) солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан назоратни амалга ошириш мақсадида солиқ тўловчининг бухгалтерия, молия, статистика, банк ҳужжатлари ҳамда бошқа ҳужжатларини ўрганиш ва таққослашдир.
• Қисқа муддатли текширув солиқ тўловчининг молия-хўжалик фаолиятини текшириш билан боғлиқ бўлмаган, унинг айрим операцияларининг солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқлиги текширувидир.

86-модда. Солиқ текширувларининг турлари

• тадбиркорлик субъектларининг фаолиятини текширишларни мувофиқлаштириш бўйича ваколатли орган билан келишувга кўра ўтказиладиган текширувлар;
• тадбиркорлик субъектларининг фаолиятини текширишларни мувофиқлаштириш бўйича ваколатли органни хабардор қилиш тартибида ўтказиладиган текширувлар.

Солиқ текширувлари 3-босқичда амалга оширилади

Солиқ тўловчилар томонидан тақдим этилган ҳисоботлар ҳамда ҳужжатларни ўрганиш - таҳлил қилиш орқали текшириб чиқилади.
Аввал тўланган солиқлар, улар юзасидан ҳисоботлар текширилади. Бунда тўланган солиқлар билан ҳужжатлар ўзаро солиштирилади, таҳлил этилади.
Солиқ хизмати органлари ходимлари жойга (тегишли корхона, ташкилотга) чиқиб, аҳволни ўрганиш, кўздан кечириш, ҳужжатларни ўрганиш ишларини амалга оширади.
Солиқ кодексининг 156-моддасида:
Имтиёз бекор қилинди
Имтиёз белгиланди
Бюджетдан ташқари жамғармаларнинг вақтинча бўш маблағларини молия бозорларида жойлаштиришдан олинадиган фоизлар тарзидаги даромадлари солиққа тортилади.
Республикамиздаги юридик шахсларнинг халқаро биржаларда жойлаштирилган қимматли қоғозларига эга бўлган Ўзбекистон Республикаси норезидентларининг олган даромадларига солиқ солинмаслиги белгиланди.