Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

^ Yakunlarni chiqaramiz!
► 1888-yil — S am arqand g ach a te m iry o ‘1 qurildi.
► 1899-yil — T oshkent orq ali A ndijo n g acha temiryoM qurib borildi.
Savol va topshiriqlar
1. M ustam laka davrida iqtisodiyotning qaysi sohalari riv o jlan g an v a un g a 
sabab nim a?
2 . M ustam lakach ilik siyosati m ah alliy hu n arm an d ch ilik k a qanday ta ’sir 
k o ‘rsatdi?
3 . P ax ta v a b o sh q a b o y lik lar n im a u ch u n faqat x om ash y o sifatida kerak
edi?
4. T urkistonning qaysi v ilo y atlari p ax ta yetish tirish m ark azlari boMgan?
Paxtaning Rossiyaga jo ‘natilishi

---

I V B 0 ‘ L I M
X I X A S R O X I R I D A T U R K I S T O N D A G I  
M I L L I Y -O Z O D L I K H A R A K A T L A R I
B o ‘lim n i o ‘r g a n is h n a tija sid a :
► T urkistonda m illiy-ozodlik harakatlarining boshlanishi v a sabablari;
► 1885—1890-yillarda Turkistondagi xalq q o ‘z g ‘olonlari;
► podsho m a’m uriyati jazo lash siyosatining kuchayishi;
► T oshkentda «Vabo isyoni», 1898-yilgi A ndijon q o ‘z g ‘olonlari;
► aholining X IX asr ikkinchi yarm idagi m illiy-ozodlik harakatlari ya- 
kunlari v a aham iyati to ‘g ‘risida bilib olasiz.
1 7-§. T U R K I S T O N D A M I L L I Y -O Z O D L I K H A R A K A T L A R I N I N G  
B O S H L A N I S H I V A U N I N G S A B A B L A R I
R ossiya imperiyasi Turkiston oTkasini bosib ol- 
gach, m ahalliy aholining m illiy davlatchilik, ozodlik 
tuyg‘ularini so ‘ndirishni asosiy vazifa deb hisoblagan. 
Bu vazifani am alga oshirm ay turib, o ‘z hukm ron- 
ligini osongina saqlab boTm asligini podsho hukum ati yaxshi bilar edi. H ar 
qanday m ustam lakachi davlat harbiy v a bosqinchilik yoTi bilan bosib olgan 
hududning boyliklaridan o ‘z m anfaati yoTida foydalanishga harakat qiladi. 
Turkistonda ham xuddi shu taxlitda ish yuritilib, oTkani R ossiya im periyasi­
ning asosiy xom ashyo bazasiga aylantirishga kirishildi. O Tkada sanoat ishlab 
chiqarish rivojlana borib, kapitalistik m unosabatlarga asta-sekin y o ‘1 ochila- 
yotgan boTsa-da, bu xalqning m oddiy ahvolini yaxshilam adi, balki korxona 
xo jayinlari, savdogarlar, am aldorlam ing boyishiga y o ‘1 ochib berdi.
Yer-m ulkning boylar v a yirik savdogarlar qoTida to ‘plana borishi kam
yerli dehqonlam ing, chorakorlam ing k o ‘payishiga sabab boTdi. Sudxo‘rlik 
m islsiz darajada avj oldi. Q arz beruvchi kassa m ablagTaridan faqat ayrim 
vositachilar — boylar, sudxo‘rlar, savdogarlar va shunga o ‘xshash yu lg ‘ichlar 
foydalanib, uni o ‘zlari xohlaganlaricha tasarruf qilardilar. Paxtani sotib oluv- 
chilar dehqonning nihoyat darajada muhtoj boTib qolganligidan foydalanib, 
kelasi yil hosiliga ju d a past narx belgilab, qarz berardi. Sudxo‘r changaliga 
tushib qolgan dehqon xo jalik m ustaqilligidan m ahrum boTib, qarz bergan 
kishi nimani buyursa, shuni ekishga m ajbur edi.