Qo‘zg‘olon rahbari
|
Sanasi
|
Sabablari
|
Oqibatlari
|
|
|
|
|
XIX ASRNING IKKINCHI YARMI - XX ASR
BOSHLARIDA QORAQALPOQLAR
§. XIX ASRNING IKKINCHI YARMI - XX ASR
BOSHLARIDA QORAQALPOQLARNING HUDUDIY
JOYLASHUVI VA IJTIMOIY HAYOTI
T
XIX asrda
qoraqalpoqlar
arixan qoraqalpoqlar Ural, so‘ngra Volga bo‘yla- rida, Orol atrofi hamda Sirdaryoning quyi havza- lari etaklarida yashab kelganlar. Ularning ko‘chib yashashlariga ko‘proq tashqi omillar sabab boddi. Nihoyat, ular XIX asr boshlarida quyi Amudaryo havzasi, Orolning janub vajanubi g‘arb tomon- larida muqim hayot tarziga o‘ta boshladilar. Qoraqalpoqlar goh qozoq- lar, goh turkmanlar hujumlariga uchrab, buning oqibatida Xiva xonligi fuqaroligiga o‘tdilar. Quyi Amudaryoning katta cho‘1 va suv chiqmagan chodga tutash shodxok yerlarini ular o‘zlarining mashaqqatli mehnati evaziga o‘zlashtirdilar. 0‘troq hayotga o‘ta boshlagach, dehqonchilik bilan shug‘ullanish qoraqalpoqlar hayotida asosiy o‘rinni egallay boshladi. Shunday bodsa-da, chorvachilik ham qoraqalpoqlar hayotida yetakchi sohalardan biri bo‘lib qolaverdi.
XIX asr o‘rtalarida qoraqalpoqlar Xiva xonligi hukmronligi ostida bo‘lib, ular Amudaryoning har ikkala qirg‘og‘ida va Orol dengiziga qu- yiladigan yerlarda yashagan. Ularning soni o‘sha vaqtda taxminan 100 ming nafardan oshmagan. Qoraqalpoqlarga berilgan yerlar xonlik mulki sanalgan, ular bu yerlar uchun soliqlar to‘laganlar. Har xil majburiyat- larni bajarganlar.
Q
Do'stlaringiz bilan baham: |
