y °‘ztngani sinang!
N. Korolkov - ... Katorga - ...
1898-yil 25-iyunda ... 1899-yil 20-iyunda ...
1
Qo‘zg‘olonchilarning
xatolari
898-yilda Andijonda boshlangan qo‘zg‘olon ham oTkaning boshqa joylarida boTib o‘tgan qo‘z- g‘olonlar singari mustamlakachi hukumatning harbiy kuchlari tomonidan bostirildi. Qurolsiz qo‘zg‘olonchilar yaxshi qurollangan mustamlakachilarga qarshi kurashlarda g‘alaba qilishi amri- mahol edi. Bu qo‘zg‘olonni magTubiyatga olib kelgan sabablardan biri uning oTka bo‘ylab keng yoyilib ketmaganligi va mahalliy aholining barcha tabaqalari unda ishtirok etmaganligi boTdi.
Qo‘zg‘olonchilar mustamlakachilarga qarshi qaratilgan harakatlari bilan eng avvalo oTkadagi jabr-zulmga chek qo‘yilishiga erishmoqchi boTgan edilar. Qo‘zg‘olonni tashkil qilishdan boshlab unga boshchilik qi- lishgacha qat’iy tartib va intizom yo‘qligi qo‘zg‘olonchilar magTubiya-
tiga yana bir sabab bo‘ldi. Qo‘zg‘olon ko‘targanlarning tarqoqligi, aniq reja ishlab chiqilmaganligi, hamma bir vaqtda ko‘tarilmaganligi ularga pand berdi. Xususan, Ketmontepa va Ko‘gartdagi odamlarga boshchilik qilgan Chibil bo‘lisi Dukchi eshonga zudlik bilan qo‘shilish o‘rniga atrofida joylashgan mustamlakachilarga qarshi kurash olib borishga harakat qilib taktik xatoga yo‘l qo‘ydi. Aholining ayrim tabaqalari qo‘zg‘olonga qo‘rqqanidan, ba’zilar qo‘zg‘olon g‘alaba qozonishiga ishonmagani uchun qo‘shilmadi.
Dukchi eshonning yetarli darajada tayyorlanmay, harbiy sohadan be- xabar, yaxshi qurollanmagan muridlari bilan ochiqchasiga qo‘zg‘olon ko‘targanligi mustamlakachilaming qo‘zg‘olonni osonlik bilan bostirishi- ga imkon berdi. 0‘lkada hukmron bo‘lib olgan mustamlakachi hukumat qo‘zg‘olonni bostirishga erishdi. Andijonda ko‘tarilgan qo‘zg‘olon na- faqat Turkiston o‘lkasi ma’muriyatini, balki Rossiya imperiyasi hukuma- tini ham qattiq xavotirga solib qo‘yadi. Qo‘zg‘olondan keyin o‘lkaning har bir hududida norozilik kayfiyatidagi barcha aholini qattiq nazorat- da ushlab turishga qaratilgan choralar ko‘rildi. Har qanday norozilik ko‘rinishdagi harakatlarni ayovsiz bostirishga kirishildi.
TO‘zingizni sinangl —=—■ —=—*
Do'stlaringiz bilan baham: |