Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov

Kunxo‘ja - ... Zevar - ...
Berdaq - ... Madrasalar - ...
Y akunlarni chiqaramiz!

• 
  XIX asrning birinchi yarmidan Xiva xoni hukmronligi ostida o‘troq turmush tarziga o‘tish.
  
• 
  Asosiy mashg‘ulotlar: dehqonchilik, baliq ovlash, hunarmandchilik.
  
• 
  1873-yil - Turkiston general-gubernatorligi tarkibida Amudaryo bo‘limi tuzilishi - tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi.
  
• 
  Soliqlarvamajburiyatlar: zakot, solg‘ut, ushr; qazishishlari; navkarlikka olish.
  
• 
  Berdaq, Kunxo‘ja, Otash Olshinboy, Ajiniyoz.
  

1. 
   Q
   Savol va topshiriqlar
   oraqalpoqlarda xalq ijodiyoti qaysi shakllarda rivojlandi?
   
2. 
   Qoraqalpoqlarning eng mashhur «Qirqqiz» dostoni mazmunini aytib bering.
   
3. 
   Ajiniyozning ijodi haqida nimalarni bilib oldingiz?
   
4. 
   Berdaqning tarixiy dostonlarini sanab bering.
   
5. 
   Q
   uyidagi jadvalni to‘ldiring.
   

Yashagan hududi	Soliq va majburiyatlari	Qo‘zg‘olonlar	Madaniyati

6. 
   B 0‘ L I M
   

JADIDLAR HARAKATI VA UNING TURKISTON
IJTIMOIY-SIYOSIY VA MADANIY
HAYOTIDAGI AH AMI Y ATI
Bo‘limni o‘rganish natijasida:

• 
  jadidchilik harakatining paydo boTish sabablari;
  
• 
  jadidlarning maqsad va vazifalari;
  
• 
  Turkiston ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotida jadidchilik harakati namoyandalarining o‘rni;
  
• 
  Turkistonda ma’rifatparvarlik harakatining natijalari va ahami- yati haqida bilib olasiz.
  

18. 
    §. JADIDCHILIK HARAKATINING VUJUDGA KELISHI
    

R
0‘rta Osiyoda
jadidchilik
harakatining
vujudga kelish
shart-sharoitlari
ossiya imperiyasi tomonidan 0‘rta Osiyo xonlik- larining zabt etilishi ushbu hududning tanazzulga yuz tutishiga, jahonning rivojlangan davlatlaridan ko‘p sohalarda orqada qolib ketishiga, milliy qad- riyatlarning toptalishiga olib keldi. Maorif sohasi- da ham imperiya manfaatlaridan kelib chiqib, ma- halliy aholini savodsizlikda, qoloqlikda tutib turishga qaratilgan siyosat olib borildi.
Turkistonda mustamlakachilikka qarshi milliy-ozodlik harakatlari bi­lan bir qatorda mahalliy aholining aksariyat qismi o‘zlikni saqlab qolish, milliy madaniyatni asrash va rivojlantirishni bir kun boTsa ham unutma- di. 0‘rta Osiyoga nisbatan Rossiya imperiyasining harbiy jihatdan us- tunligi mahalliy aholining ochiqdan ochiq kurash olib borishiga imkon bermadi. Shuning uchun ham Vatan, millat, xalq qayg‘usini tushungan kishilar, ayniqsa, ziyolilar xalqni ozodlikka eltuvchi yo‘1 bu - xalqni ma’rifatli qilish deb bildi. Ular xalqni ma’rifatli qilmasdan turib, musta- qillikni qoTga kiritib boTmaydi, deb hisoblaganlar. Ziyolilar xalq orasi- da ilg‘or g‘oyalarni tarqatishda maorif tizimini asosiy vosita deb bildilar. OTka milliy ziyolilarining jamiyatni yangilashga va isloh qilishga qara­tilgan harakati jadidchilik nomi bilan may donga chiqdi.
f
X
Yodda tuting!
IX asrning ikkinchi yarmidan boshlab Turkistonda ma’rifatparvarlik harakati vujudga keldi.
H