So’z boshi elektr uskunalarini ekspluatasiya qilishda xavfsizlik texnikasi qoidalarni davlat tilidagi 1 nashri Energoatom nashriyoti tomonidan 1987 yilda nashr etilgan rus tilidagi nusxasi, amaldagi rahbariy
Download 0.99 Mb. Pdf ko'rish
|
TB китоб
|
5. TEXNIK TADBIRLAR 5.1. TEXNIK TADBIRLAR. ELEKTR USKUNALARNI O’CHIRISH. 5.1.1. Ish bajarish uchun ish joyini tayyorlashda kuchlanishni olib tashlash talab qilinsa, quyida qo’satilgan tartibda texnik tadbirlar bajarilishi kerak; barcha o’chirilishi kerak bo’lgan uskunalar o’chirilishi, ularning o’z-o’zidan yoki yanglishish oqibatida yoqilishiga tusqinlik qiluvchi choralarni ko’rish; uzoqdan boshqariladigan kommutasion apparatlarning kalitlariga, qo’l bilan boshqariladngan yuritmalarga taqiqlovchi shiorlar osish; odamlarni elektr toki bilan jarohatlanishdan saqlash maqsadida yega ulash zarur bo’lgan tok o’tkazuvchi qismlarni yega ulashdan oldin ularda kuchlanish yuqligini tekshirish; yega ulagichni o’rnatish (yega ulagich pichoqlarini ulash, ko’chma yega ulagichni o’rnatish); zarur bo’lgan taqdirda ish joylarini yoki kuchlanish ostida qolgan boshqa tok o’tkazuvchi qismlarni to’sish va to’siqlarga xavfsizlik shiorlari osish. Maxalliy sharoitga karab o’chirilgan tok o’tkazuvchi qismlar yega ulashdan oldin yoki keyin, tusiqlar bilan ajratiladi. 5.1.2. Tok o’tkazuvchi qismlarda ishlashda, kuchlanishni olib tashlash talab qilinsa quyidagilar uchirilishi zarur; ish bajarilishi kerak bo’lgan tok o’tkazuvchi qismlar; odamlar, yuk ko’tarish mashinalari va mexanizmlarni elektr uskunalarining kuchlanish ostidagi to’siq qo’yilmagan tok o’tkazuvchi qismlariga 3.1 jadvalida qayd qilingandan kam masofaga yaqiilashishlari mumkin bo’lgan tok o’tkazuvchi qismlar; Elektr uzatish tarmoqlarini uchirib ishlash mobaynida, ushbu uzatish tarmog’ini ayrim qismlari, kuchlanish ostida bo’lgan elektr uzatish tarmogiga 3,1. jadvalining uchinchi ustunida qayd qilingan masofadan kam masofagacha yaqinlashishlari mumkin bo’lsa, bu uzatish tarmog’i ham o’chirilishi zarur. Ta’mirlanayotgan elektr uzatish tarmog’i ustuniga osilgan xavo aloqa tarmog’i ham albatta o’chirilishi zarur. 5.1.3. 1000 V xuchlanshpdan yuqori elektr uskunalarda ish joyiga har tomondan kuchlanish berish mumkin bo’lgan kommutasion apparatlarni o’chirish yo’li bilan ko’rinadigan uziqlar hosil qilinishi kerak. Ko’rinadigan uziqlar saqlagichni olib qo’yish, hamda uzgich va quvvat o’chirgichlari orqali bajariladi (apparat ichiga joylashtirilgan prujina ta’sirida avtomatik tarzda ulanadigan kommugasion apparatlar bundan istisnodir). Kuch transformatorlarining va kuchlanish transformatorlarining ajratilgan qismlarida ishlangan taqdirda, ulardagi kuchlanish qayta transformasiyasini yuqotish uchun ushbu transformatorlar 1000 V kuchlanishgacha bo’lgan tomonidan ham o’chirilishi zarur. 5.1.4. Ish joyini tayrlashda qo’l bilan boshqariladigan ajratgich (uzgich) va quvaat uchirgichlari o’chirilgandan so’ng ularning to’la uchganliklarini sinchiklab ko’rib, ularda shuntlovchi ulamalar yuqligi tug’risida to’la ishonch hosil qilishi kerak. 5.1.5. 1000 V kuchlanishdan yuqori elektr uskunalarida kommutasion apparatlar-ni adashtirib ulab yuborish yoki o’z-o’zida yoqilib qolishi orkali iщ joyiga kuchlanish berib yubormaslikni oldini olish uchun, quyidagi choralar ko’rilishi kerak: ajrattich, uzgich, kuvvat uchirgichlarning qo’l yuritmalari o’chirilgan holatida osma qulf bnlan qulflanishi*; izolyasion tezkor shtangalar bilan boshqariladigan ajratgichlarning doimiy tusiqlari osma qulf bilan qulflanishi; yuritmalar uzokdan boshqariladigaya kommutasion apparatlarda, kuchlanish beruvchi va boshqaruv zanjirlari o’chirilishi, havo bosimi ta’sirida ish-laydigan yuritmalarda esa, bundan tashqari apparatga kelayotgan havo yuli berkitilishi va zadvijkalar osma qulf bilan qulflanishi va siqilgan havo chiqarib yuborilishi va bunda havo chiqaradigan bo’shatgich klapanlari ochiq holda qoldirilishi shart; yuk og’irligi va prujina ta’sirida bajariladigan yuritmalarda yoqishga t’sir qiladigan yuklari yoki prujinalari ishlamaydigan holatga o’tkazilishi kerak. Komplekt taqsimlovchi elektr uskunalari hujralaridagi tortib chiqariladigan aravachalarning kommutasion apparatlarini adashtirib ulab yuborishni oldini olish choralari 10.9 va 10.10 bandlarda ko’rsatilganiga muvofiq bajarilishi kerak. 5.1.6. 1000 V kuchlanishgacha bo’lgan elektr uskunalarining ish bajariladigan tok o’tkazuvchi qismlarida ish bajarilganda kuchlanish berilishi mumkin bo’lgan hamma tomondan qo’l yuritmasi bilan jizhozlangan kommutasion apparatlar o’chiriladi, *6-10 kV kuchlanishln, elektr uskunalaridagi bir qutbli ajratgichlarni adashtib ulab yuborishni oldini olish uchun ajratgich pichoqlariga maxsus dielektrik qalpoqlar kiyg’izib qo’yish lozim. sxemalarida saqlagich bo’lsa, saqlagich olib qo’yiladi. Sxemada saqlagich bo’lmagan kommutasion apparatlarni adashtirib ulab yuborishni oldini olish, shkaf eshiklari va tutqichlarini qulflash, knopkami yopib qo’yish, kommutasion apparatlarnnng kontaktlari orasiga izolyasion nakladka (qoplagich) qo’yish kabi choralar orqali amalga oshiriladi.Uzoqdan boshqariladigan kommutasion apparatlardan kuchlanishi olib tashlashda uni o’lovchi elektr g’altagi o’chirib qo’yiliish zarur.Apparatlarnnng konstruktiv tuzilishi va xususiyati yul qo’yadigan bo’lsa, yuqorida ko’rsatilgan choralar ish bajariladigan jihozlarga yoki kommutasion apparatlarga ulangan shinalarni bo’shatib ajratish yoki simlarni bushatib, olib tashlash bilan almashtirilishi mumkin. 5.1.7. Ish joyini tayyorlashda shinalarni bo’shatib ajratishni, kabellar va simlarni bo’shatib olib tashlashni, navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimlari nazoratida elektr xavfsizligi bo’yicha III gruppaga ega bo’lgan ta’mirlash xodimi bajarishi mumkin. Ish joyiga yaqin va unga tegib ketish ehtimoli bo’lgan tok o’tkazuvchi qismlardan kuchlanish olib tashlanishi yoki ular to’siqlar bilan to’sib qo’yilishi zarur. 5.1.8. 1000 V kuchlanishgacha bo’lgan uchgan-uchmaganligini ko’z bilan ko’rnb bo’lmaydigan kontaktlari yopiq kommutasion apparatlarni (tortib chiqaril-maydigan turdagi avtomatlar, paketli uchirgichlar, yopiq 0 G 4 kV rubil’niklar va hokazolar) o’chiriltan holatini apparatlardan chiqqan qisqichlarida yoki us-kunaga chiqib boradigan shinalar, simlarda yoki ushbu apparatlar orqali ulanadigan uskunaning qisqichlarida kuchlanishni bor-yuqligini tekshirish yuli bilan aniqlash zarur. Download 0.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|