«старость и настоящее время: текущая ситуация, тенденции развития и предстоящие проблемы»

“Keksalik va hozirgi zamon: mavjud holat, rivojlanish tendensiyalari va istiqboldagi muammolar” 
mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiya materiallari to‘plami
175
koʻplab savollarga javob berishga imkon beradi: hayotning mazmuni, uning haqiqiy va 
yolgʻon qadriyatlari, hayot optimizmi, insonning haqiqiy baxti nima va boshqalar” [4].
Zamonaviy jamiyatimizdagi oʻzgarishlar muqarrar ravishda yosh avlodning 
qadriyat yoʻnalishlari tizimida, kasbiy faoliyat sohasini tanlash motivatsiyasida 
sezilarli oʻzgarishlarga olib keldi. Talabalar yoshlarning bir qismi boʻlib, mehnat va 
hayotning alohida sharoitlari bilan ajralib turadigan oʻziga xos ijtimoiy guruhdir. Ushbu 
hayot davrida yoshlar atrofdagi dunyoni qayta koʻrib chiqish, gʻoyalarni qadrlash 
va umuman dunyoqarash bilan bogʻliq muammolar bilan birinchi oʻringa chiqadi. 
Yoshlarda boʻlajak kasbida oʻz qiyofasini yaratishga qiziqish ortib bormoqda.
Yoshlarni sotsializatsiya qilish institutlari faoliyati samaradorligining asosiy 
qiyinchiligi kelajakning aniq belgilangan qiyofasi va jamiyatning yaxlit ijtimoiy 
organizm sifatida rivojlanishining yaqin istiqbollarining yoʻqligi, yagona tuzilmaning 
yoʻqligida namoyon boʻladi. Ushbu qiyinchilikning oqibati yoshlarning mavjud 
sotsializatsiya institutlariga va jamiyatning qadriyatlar tizimiga ishonchsizligi, ijtimoiy 
kafolatlarning pasayishi sharoitida ijtimoiylashuv omillarining yoshlarga ta’sirining 
kuchayishi va jamiyatning innovatsion salohiyati oʻrtasidagi muqarrar ziddiyatda 
koʻrinadi.
Yangicha turmush tarzi, jinoiy aql-zakovat, shafqatsizlik, erkinlik va 
mas’uliyatsizlikni namoyon etuvchi salbiy yot madaniyat namunalari ta’sirida, 
ayniqsa, yoshlar o‘rtasida milliy qadriyatlar, urf-odat va marosimlarning “yemirilishi” 
insoniy munosabatlar bosqichining jiddiy muammosidir. Yoshlarning yoshi, hayotiy 
tajribasi kamligi tufayli ularning ma’naviy e’tiqodi va mavqei beqarorligi ular ongiga 
g‘ayriinsoniy, axloqsiz, ekstremistik g‘oyalarning kirib kelishiga xizmat qilmoqda. 
Mamlakatimizda mustaqillik yillarida qayta tiklangan mahalla instituti o‘zbeklarning 
shaxsiy, mehnat va ijtimoiy hayotida muhim o‘rin tutadi. Mahalla tarixan va zamonaviy 
maʼnoda hamisha yagona yashash joyi, umumiy ijtimoiy va boshqa manfaatlar bilan 
bogʻlangan odamlarning aniq belgilangan ijtimoiy, madaniy va maʼnaviy hamjamiyati 
sifatida faoliyat koʻrsatib kelgan va faoliyat koʻrsatib kelmoqda. Mahalla fuqarolarning 
o‘zini o‘zi boshqarish tizimining asosi bo‘lib, jamiyatning dolzarb masalalarini hal 
etishda xalq ishtirokini ta’minlaydi. Iqtisodiyot, ijtimoiy va madaniy hayotning dolzarb 
masalalari boʻyicha koʻpincha jamoaviy fikr shu yеrda shakllanadi, odamlarning 
jamiyatdagi xatti-harakatlari qoidalari belgilanadi. Yosh avlodda yuksak ma’naviyat 
va axloqni shakllantirish mahalla faoliyatining muhim yo‘nalishlaridan biridir.

---