Statistikasi

I = ------- :
О
t - Д
^ ( haqiqiy 
2 ] i yillik
bu yerda: — ssudani muddatli schyotlari dcbcti bo'yicha qoldiq- 
li 0‘rtachas!; D — davrdagi kiinlar soni; О — muddatli schyotlar 
bo ‘yicha kredit aylanmasi; D, — 12 oyni tashkil qiladi.
Yuqorida keltirilgati misolda AMT banki kreditlarni tegishli ra- 
vishda 13, !5 va 14 (yillik) foiz bilan bergan, 0 ‘rtacha muddatni 
hisoblash uchun haqiqiy yozilgan foiz summasini aniqlaymiz, 
M a’iumki, foiziar bir yilga berilgan, kredit esa 7, 8 va 1 i oyga. 
Birinchi kredit summasi uchun yillik foiz 12 ga boOinib olingan 
natija 7 oyga ko'paytiriladi va 100 ga bo'linadi, ya’ni [(13/12)*7]:100 
= 0,0758; ikkinchi kredit uchun [(15/12)*8]:100 = 0,1; uchinchi 
kredit uchun 1(14/12)*! 1];100 = 0,1283.
Endi o'rtacha ssuda muddatini aniqlaymiz:
, . 8 0 -0 ,0 7 5 8 + 2 0 0 '0 ,1 + 100-0,1283 
_ 38,894 
_
/ = 12-------------------------------------------- = 12---------- = 8,5 8 oy
80 0,l3 + 200-0,15 + 100-0,14 
54,4
Statistikada berilgan kreditlarni makroiqtisodiy ko'rsatkichlarga 
bogMiqligini o'rganish maqsadida kredit intcnsiviigi, o'rtacha qayti- 
mi va elastiklik koefTitsiyenti hisoblanadi.
Kredit intensivligi kredit razmerining yalpi ichki mahsulot hajmiga 
nisbati bilan aniqlanadi va bir so'mlik yalpi ichki mahsulotga qancha
kredit to'g'ri kelishini tavsiflaydi.
K . =■
Kredit razm eri
Yalpi ichki mahsulot
Kreditning o'rtacha qaytimi kredit Intensivligi ko'rsatkichining 
teskarisidir, ya’ni bir so'mlik berilgan kreditga qancha so'mlik yalpi 
mahsulot yaratilganligini tavsiflaydi.
Kreditning elastiklik ko'rsatkichi quyidagi formula bilan aniqla­
nadi:
147

---

К ^ ,
= Д у ; Д х
bu yerda: у — krcdit summasining o ‘zgarish sur’ati; x - yalpi 
ichki mahsuiotning o‘zgarisli sur’ati.
Bank yalpi darom adi moliyaviy natijaiii tavsiflovclu ko‘r- 
satkichlardan biri bo‘lib, beriigan kredit summasini foiz stavkasiga 
ko‘paytirish bilan aniqlanadi:
BYAD = BK*Foiz stavkasi
Bu ko'rsatkichni o ‘rtacha foiz stavkasi orqali ham hisoblash 
mumkin, ya’ni:
BYAD = BK
Ushbu ko‘rsatkicblami quyidagi shartli ma’lumotlar asosida ko'rib 
chiqaytik.
B izncs davri
Joriv davr
K redit turlari
0 ‘rtacha 
yiilik qarz, 
tnln.so'm . 
(Ro)
O 'rta ch a foiz 
stavkasi, 
(tu)
O 'rtacha yiltik 
qarz, min. 
so'm . (R |)
O 'rtacha foiz 
stavkasi, 
(it)
Q isqa m uddatli
П 5 0
6,15
2050
6,60
Uzoq m uddatli
850
7.55
970
8,70
Jam i
2000
6.65
3020
7.25
Bankning yalpi daromadi quyidagiga teng (bazis va joriy yillar-
da):
BYAD„ 
‘h  = 1 1 5 0 ’0,0615+ 850-0,0755 =
= 134,9 m \n.so‘'m
BYAD, 
= 2 0 5 0 0,066+ 970-0,087 =
= 219,69
Demak, bank yalpi daromadi joriy yilda o ‘tgan yilgiga nisbatan 
84,79 (219,69 - 134,9) min. so‘mga ortgan.
A gregat in d ek slarid an foydalanib, bank yalpi darom ad 
o'zgarishini beriigan kredit hajmi va foiz stavkasi hisobidan 
o ‘zgarishini aniqlaymiz.
A. Beriigan kredit summasi hisobidan:
1 4 8

---

_ 
_ 2050-0,0615 + 970-0,0755 _
- П 5 0 . 0,061 5 -н 850-0,0755 '
126,1+73.2 
199,3
= 1.477 
y o k i
147,7%
70,7 t-64,2 
134,9
В. Foizstavkasi hisobidan:
2050-0,066 + 970-0,087 _
J