Statistikasi

0 ‘zbekiston Respublikasida 2000-2009-yjllarda invcstitsiya 
summasining o*zgarish sur'atlari (joriy narxiarda)
K o 'rs a tk ic h la r
2000
2002
2004
2006
2009
1 Invcstitsiya tiaim i, m lrd. s o 'm
700,0
1526.6
2629,0
3838,3
12500
2
. 0 ‘sish s u r’atlari, m artada
1,0
2.18
3.76
5.48
17,6
6.1-jadval m a’lumotlariga koVa, respublika iqtisodiyotiga kiriti- 
ladigan invcstitsiya summasi o'sish tendensiyasiga ega. Shunisi 
quvonarliki, kcyingi to ’qqiz yilda invcstitsiya summasi 8 baravar 
oshgan.
M a’lumki, kapital mablagdar tarkibiy qismiga kiruvchi xarajat- 
lar 0‘zining xarakteriga ko‘ra bir xil emas va hosil qilinayotgan 
asosiy fondlarning qanday maqsad uchun mo’ljallanganligidan kelib 
chiqadi,
Xarajatlarning tarkibiga qidihsh xarajatlari, loyihalash va quri- 
iish-montaj ishlari xarajatlari, usknnalar sotib olish xarajatlari va 
boshqalar kiradi.
Kapital mabiagdar statistikasida xarajatlarning tarkibi va o’zaro 
bog’iiqligini tavsillash uchun ma’lum tasnif va gtimhlar isbiab chi- 
qiladi, ulami liar tomonlama talilil qilisb moddlari bosil qilinadi. Ulardan 
eng asosiyiari kapital mablag’laming texnologik, takror hosil qilish va 
tarmoq tarkibi bo'lib, ular miilkdiilik shakllari, moliyalasbtirish man- 
balari, hududiy subycktlar bo'yidia gnmhiarga ajratiladi.
Kapital mablag’lar o’zining texnologik tarkibiga ko’ra qiiyidagi 
ish turlari va xarajatlardan tasbkil topadi:
ISO

---

■ qurilisli ishlarining hanima tiirlari;
■ uskunalami montaj qilish ishlari;
• qurilish smetalarida ko'zda ttitilgan uskunalar {montaj taiab 
qiiadigan va taiab qiimaydigan);
■ qurilish smetasiga kiritiigan asboblar va inventariar;
■ boshqa kapital ishlar va xarajatlar.
Boshqa kapital ishlar va xarajatlar tarkibiga kelgusi yiliar qurili- 
shi uchun ioyiha-qidiruv ishlari, qurilayotgan korxona va texnik 
kuzatuv m a’lumotini ta’min lash xarajatlar!, neft, gaz va term a I 
suviarni ishlatish va chuqur qidiruv-qazish ishlari, qurilish sm eta- 
sida ko‘zda tutilgan qurilayotgan korxonaiarda ishlaydigan kadrlarni 
tayyorlash xarajatlari, ishchiiarni tashkiliy tanlash ishlari bo‘yicha 
xarajatlar, ilmiy-tadqiqot ishlari xarajatlari va boshqalar kiradi.
Statistika ishi amaiiyotida kapital rnablag'larni yangi qurilish uchun 
investitsiyalarga, ishlab turgan korxonalarni kengaytirish, rekonst- 
ruksiya qilish, texnik qayta qurollantirish, harakatdagi quw atlarni 
ushlab turish uchun investitsiyalarga bolinishi, ya’ni ularni takror 
hosil qilish tarkibining xarakteristikasi muhim hisoblanadi. Xulosa 
qilib aytganda, ishlab chiqarishni tiklashga va uni rivojlantirishga 
qancha ko‘p investitsiya kiritilsa, mamlakat iqtisodiyoti tezroq rivojla- 
nadi. Buning o ‘zi ijtimoiy rivojianishga to‘g‘ri yo‘I sanaladi.
Respublikamizda bu muammo to'g'ri tushunilgan holda, asosiy 
investitsiyalar ishlab chiqarish tarm o q larin i rivojlantirishga 
yo‘naltirilgan (6.2-Jadval).
6.2-jadvai