Stomatologiya propedevtikasi
- rasm. Fantom xonasL a.b.d— talabalar ish jarayonida
Download 7.85 Mb. Pdf ko'rish
|
terapevtik stomatologiya
|
1- rasm. Fantom xonasL a.b.d— talabalar ish jarayonida
- shifokor bo‘lishlariga yordam qiladi va klinika uchun asos tayyorlaydi. Stomatologik yordam asosan poliklinika sharoitida mustaqil stomatologik poliklinika, bo'lim va kabinetlarda k o‘rsatiladi. Stomatologik kabinet 250 o ‘ringacha bo‘lgan kasalxonalarda 0,5 shifokor o‘mi hisobida; 250 va undan oshiq bo isa, 1 shifokor o‘mi hisobida belgilanadi, keyingi har bir 300 о ‘ringa 1 shifokor stomatolog о ‘mi belgilanadi. Sil kasalxonasida har bir 75-200 o ‘ringa 0,5 stomatolog o ‘mi belgilansa, 200 va undan oshganda 1 stomatolog o ‘rni belgilanadi. Dispanser, ayollar konsultatsiyasi, maktab, kollej, institut vaboshqa o ‘quv muassasalarida 800 dan oshiq talaba soniga 1 o ‘rin, ishlab chiqarish korxonalarida esa 1500 dan oshiq ishchi soniga 1 stomatolog o ‘mi belgilanadi. Stomatologik yordamni tashkil qilish asoslari ham terapevtik stomatologik propedevtikasi fanidan boshlab o‘rgatiladi. Ergonomika-bu insonning mehnat faoliyatiga aniq bir sharoitda ta’sir etuvchi omillami o'rganuvchi ilmiy yo ‘nalish. U gigiyena, psixologiya, anatomiya va turh boshqa majmualaming mahsuli hisoblanadi. Bu fanning natijalari ishchi o ‘rinlarni tashkillashtirish va taqsimlashda ahamiyatlidir. Stomatolog ish faoliyatini tashkillashtirish quyidagi amaliy va ilmiy yo‘nalishlarga asoslanadi: 1. Muhandislik psixologiyasi; 2. Mehnat psixologiyasi va gigiyenasi; 3. Mehnat faoliyatini ilmiy tashkillashtirish va himoyalash; 4. Antropologiya, antropometriya; 5. Inson anatomiyasi va fiziologiyasi; 6. Rejalashtirish nazariyasi; 7. Boshqarish nazariyasi. Stomatolog ish faoliyatini rejalashtirish, xonani jihozlashda yuqorida sanab o ‘tilgan ergonom ika k o ‘rsatkichlari hisobga olinadi. Stomatolog xonasi keng, yorug‘ bo‘lib, bitta vrachning ish joyi 14 m2 (o‘rtacha 4,3 x 3, 3m) bo ‘lishi kerak. Qo‘shimcha har bir kreslo uchun 7 m2, stomatologik uskuna uchun 10 m2 qo‘shimcha maydon talab etiladi. Xonaning balandligi 3,3 m dan kam bo‘lmasligi kerak. Stom atologik kreslolari bir qator, derazaga yaqinroq joylashtirilishi, xonada toza havo, tabiiy yorug‘lik bo‘lishi kerak. Xonapolining linoleum bilan berkitilishi, deyarli och havo rang, yashil yoki sarg'ish yog‘li b o ‘yoq bilan sirlanishi ham talab darajasida hisoblanadi. Stomatologik kabinet issiq va sovuq suv bilan ta’minianishi, ikkita qo‘l yuvgich moslama bo‘lishi zarur. Birida qo‘l yuvilsa, ik k in c h isid a a sb o b -a n jo m larn i y u v ish m um kin. A lb atta, kanalizatsiya va m arkaziy isitgich tarm og ‘iga ega b o iis h i, xonadagi har bir uskuna xavfsizlik nuqtai nazaridan tashqi konturli elektr tokini yerga uzatgichga ulanishi kerak. Xona harorati amalgama bilan ishlanadigan bo ‘lsa, 18° С dan oshmasligi kerak, boshqa xonalarda 20°C bo‘lishi kerak; namligi 50-60 %, havo ko‘chishi 0,15 m /sbo ‘lib, derazada darchasi bo‘lishi kerak. Yorug‘ narsadan xira narsaga qarash ko ‘zni charchatadi. Yaltiroq va ko‘zni qamashtiruvchi narsalar ham ishlayotganda ko‘zga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli, ko‘zni toliqtirmaslik uchun ish joyi bir xilda yoritiladigan bo‘lishi kerak. Har bir xona tabiiy yorug‘lik bilan ta’minianishi, oynaning kengligi polning kengligiga bo‘lgan nisbati 1:4-1:5 atrofidabo‘lishi kerak. Oyna shimol tarafga qaratib qurilsa, xonaga quyosh nuri tushib, uni isib ketishdan saqlaydi va yorug‘likning xona bo‘ylab bir tekis tarqalishiga erishiladi. Janubiy hududlaming 45-55° shimoliy kenglikdagi yerlarida stomatologik xonani shimol, shimoli-g‘arb, shimoli-sharqqa qaratib qurish tavsiya etiladi. Tabiiy yorug‘likdan tashqari, sun’iy yoritish manbalari bilan ham xona yoritiladi. Ish yuzasida yorug‘lik 150 lk dan kam bo lmasligi kerak. Asosan luminessent va galogen yorug‘lik manbalaridan foydalaniladi. Ayrim hollarda ish joyida qo‘shimcha mahalliy yoritish talab etiladi. Buning uchun maxsus reflektordan yoki elekti yoritgichi bor stom atologik oynadan foydalanish mumkin. Ish tartibiga rioya qilgan holda, ko‘proq o ‘tirib (75%) ishlagan ma qul. Oyoq kiyimi ham qulay, poshnasi keng (kamida 2-3sm) va yengil bo‘lishi kerak. Ayniqsa, simobli amalgamalar ishlatiladigan stomatologik xonalar sanitariya-gigiyena qoidalariga javob berishi kerak. Linoleum chekkasi poldan 5-10 sm chetga chiqishi, yorilgan, ochiq joylari boim asligi, xona devori 5% li oltingugurt aralashmali, simob bug‘ini yutmaydigan modda bilan suvalishi kerak. Albatta so‘rib-tortib oluvchi shkaf bo ‘lishi lozim. Simobli amalgamalarini shu shkafda amalgama aralashtirgich yordam ida tayyorlab, ehtiyotkorlik bilan, o g ‘zi berk idishda saqlash kerak. Simob bilan zaharlanish holati bo‘lmasligi, toza, musaffo havo b o iish i kerak. Qirq nafar shifokori bo‘lgan poliklinika 1 -kategoriyali hisoblanadi. Birinchi, ikkinchi, uchinchi kategoriyali stomatologik poliklinikalarda sterilizatsiyalash markazlashtirilishi, birinchi kelgan bemorni ko‘rish xonasi, funksional diagnostika kabineti, fizioterapiya bo Minn, rentgen kabineti, endodontiya, parodontologiya xonalari yoki bo‘limi bo‘lishi kerak. Stomatologiya poliklinikasiningasosanuchtabo‘limi: davolash stomatologiyasi, jarrohlik stomatologiyasi va ortopedik stomatologiya bo‘limlari bo‘lishi maqsadga muvoflqdir. Stomatologik xonaning eng asosiy asbob-uskunasi stomatologik kreslo va bormashinadir. Stomatologik bormashina va kreslolar ham ergonomik talablarga javob berishi, bemor va shifokor uchun qulay b o iish i lozim. |
