Stomatologiya propedevtikasi

9-rasm. Til (yuqori va yon k o ‘rinishi): a) 1—ipsimon so'rg'ichlar; 
2 - q o ‘ziqorinsimon so'rg'ichlar; 3-bargsim on s o ‘r g ‘ichlar;4-tarnovsim on 
so 'rg ‘ichlar;5—tilning ко
V 
teshigi;б- t i l murtagi; 7-tilning о ‘rta bo ‘rtmasi; 
13-0 ‘rta til-halqum bog "lami; 14-tilfollikulasi; 1 7-til cho ‘qqisi;18-halqum usti 
chuqurligi; b) 1 -til cho ‘q qisi;2- til asosi; 3 -til chekkasi;4-tilyuganchasi; 
5-burmalar; 6 -til osti bolishchasi; 7-tilning pastki yuzasi; 8-bargsim on 
so ‘rg ‘ichlar; 9 -til follikulasi
a
b

---

Yurak qon-tomir, m e’da-ichak, asab tizimi xastaliklarida yoki 
boshqa sababli til ko‘rinishida o ‘ziga xos o ‘zgarishlar bo‘ladi. Til 
so‘rg‘ichlarida deskvamatik o ‘zgarishlar b o ‘lsa, tilda har xil 
rangdagi karashlar paydo b o iib , epiteliy ko‘chishi sekinlashadi 
yoki tezlashadi.
Til o g iz d a ovqat luqmasini s o ia k bilan namlab, yutishda 
ishtirok etadi.
O g‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatining vazifalari
O g iz bo ‘shlig‘i shilliq qavatining anatomik va gistologik 
tuzilishi xususiyatlariga ko ‘ra himoya, plastik sezish va so iilish
vazifalarini bajaradi.
Himoya vazifasi. Shilliq parda turli xil mikroblaming chuqur 
joylashgan to‘qimalarga kirishiga yo‘l qo‘ymaydi. Epiteliyning 
eng ustki qavati hamma vaqt ko‘chib turadi, bu esa mikroblaming 
bir joyda y ig ilib turishiga to ‘sqinlik qiladi, ya’ni epiteliy to‘siq- 
himoya vazifasini bajaradi.
Plastik vazifasi. O g iz bo ‘shlig‘i shilliq pardasining plastik 
vazifasi epiteliyning yuqori darajada qayta tiklanish qobiliyatiga 
bogiiqdir, barcha teri hujayralami qayta tiklanish faolligidan 3-4 
marotaba ustun keladi.
Sezish vazifasi. O g izd a og‘riq, ta’m sezuvchi, issiq-sovuq va 
boshqa turli xil reseptorlar, ya’ni bosh miya yarim sharlari bilan 
ogizning shilliq qavatini bogiovchi afferent (markazga intiluvchi) 
asab tomirlari oxirlari hisobiga amalga oshiriladi. Oshqozon-ichak 
va boshqa kasalliklarda o g iz sezuvchanligi o‘zgaradi.