Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatning tahlili asosiy iqtisodiy ko’rsatkichlarni o’rganishdan boshlanadi. Bu ko’rsatkichlar quyidagilardan iborat: - Bozor xajmi. Raqobat miqyosi (maxalliy , regional, dunyo).
- Bozorning o’sish sur’atlari va uni rivojlanishining qaysi bosqichda ekanligi.
- Raqobatchilar soni va ularning xajmi.
- Xaridorlar soni va ularning moliyaviy imkoniyatlari.
- Integratsiya qaerga qarab ketayapti?
- Texnologik o’zgarishlarning yo’nalishi va sur’atlari.
- Tarmoqqa kirish va undan chiqish osonligi.
- Raqobatchilarning mahsuloti va xizmatlarining tabaqalanish darajasi.
- Kompaniyaning ishlab chiqarish xajmi, transportirovka qilish, marketing va reklamani tashkil qilishda tejamkorlikka erishish imkonining borligi.
- Tarmoqdagi «o’qitish / tajriba» egri chizig’i ijobiy tendentsiyaga egami?
- Tarmoqqa zarur bo’lgan kapital sarmoyalar qo’yilyaptimi?
- Tarmoqdagi daromad darajasi umumiy daromad darajasidan pastmi yoki yuqorimi?
Tarmoqdagi raqobat kuchlari va ular ta’sirining darajasi «GARVARD» universitetining professori Maykl Porter tarmoqdagi raqobatchi kuchlarni quyidagicha guruxlagan: 1.Tarmoq ichida sotuvchilar o’rtasidagi raqobat. 2.Boshqa tarmoqdagi kompaniyalarning o’z tovarlari bilan bu tarmoqdagi xaridorlarni egallab olishga xarakat qilishi. 3.Tarmoq ichida yangi raqobatchilarning paydo bo’lishi. 4.Xom ashyo va butlovchi detallar yetkazib beruvchilarning o’z shartlarini o’tkazishga urinishlari. 5. Xaridorlarni o’z shartlarini o’tkazishga urinishlari. Porter nazariyasi bo’yicha ikkinchi raqobatchi kuch tarmoqda mavjud bo’lgan kompaniyalarning raqobatlashuvidir. Bu yerda ham uchta omilning ta’sirini ko’rsatib o’tish mumkin: Porter nazariyasi bo’yicha ikkinchi raqobatchi kuch tarmoqda mavjud bo’lgan kompaniyalarning raqobatlashuvidir. Bu yerda ham uchta omilning ta’sirini ko’rsatib o’tish mumkin:
Porter nazariyasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
