Strategiya 1: Inklyuziv ta’lim

Strategiya 1: Inklyuziv ta’lim
Barcha o'quvchilarning ehtiyojlariga mos keladigan moslashuvchan ta'lim muhitini yaratish

Reyting

Strategiya
Inklyuziv ta'lim (bundan buyon matnda IТ deb yuritiladi) asosan umumiy ta'lim muhitida maxsus ta'lim ehtiyojlari bo'lgan bolalarni o'qitishni anglatadi. Biroq, ushbu bobda ko'rib turganimizdek, bu oddiy maktabga maxsus ta'lim ehtiyojlari bo'lgan o'quvchining ta'rifi emas. Aksincha, bu moslashtirilgan o'quv rejasi, moslashtirilgan o'qitish usullari, o'zgartirilgan baholash usullari va ikkalasini ham o'z ichiga olgan bir qator maxsus shart - sharoitlarni yaratishdir. Va bularning barchasi inklyuziv sinfda ishlaydigan o'qituvchining yordamini talab qiladi. Shunday qilib, inklyuziv ta'lim ko'p komponentli strategiya yoki ehtimol Mega strategiyadir.
Inklyuziv ta'limni integratsiyadan ajratish kerak, men buni oddiy sinflarda maxsus ta'lim ehtiyojlari bo'lgan bolalarni qisman topish deb ta'riflayman.
Ba'zan inklyuziv ta'limni aniqlash uchun "mainstreaming"(mainstreaming) termini ishlatiladi, garchi u allaqachon ishlatilmayapti.



Asosiy g'oya
Inklyuziv ta'lim g'oyasining markazida ikkita, ehtimol uchta asosiy omil mavjud. Birinchidan, inklyuziv-ta'lim, agar to'g'ri amalga oshirilsa, maxsus ta'lim ehtiyojlari bo'lgan talabalarga bilimlarni o'zlashtirish, ijtimoiy rivojlanish va o'z qadr-qimmatini oshirishni ta'minlaydi. Qolgan talabalar ham bilimlarni muvaffaqiyatli o'zlashtiradilar, shuningdek, jamiyatning xilma - xilligini, ijtimoiy yordamni, tenglikni tushunishni va qadrlashni o'rganadilar va bir-birlariga yaxshiroq munosabatda bo'lishadi. Ikkinchidan, hozirgi kunda aksariyat mamlakatlarda ta'lim ehtiyojlari bo'lgan talabalar maxsus ta'lim ehtiyojlariga ega bo'lmagan tengdoshlari bilan birgalikda o'qish huquqiga ega ekanligi umumiy qabul qilingan deb hisoblanadi. Ba'zan siz uchinchi dalilni harakatga keltirasiz: o'quvchilarni maxsus maktablarda, ayniqsa qishloq joylarda tashish va yashash xarajatlarini hisobga olsangiz, inklyuziv ta'lim iqtisodiy jihatdan samaraliroq bo'ladi.
Inklyuziv ta'lim g'oyasi evolyutsiyasida bir nechta muhim voqealar mavjud. Bunday birinchi voqealardan biri va inklyuziv rivojlanish falsafasining ifodasi 40 yil oldin Skandinaviya mamlakatlari murojaat qila boshlagan "normallashtirish" printsipi edi. Shunday qilib, inva - etakchilikka ega bo'lgan odamlarga "kundalik hayotni olib borish va oddiy jamiyatda yashash sharoitlariga imkon qadar yaqin sharoitlarda yashash"imkonini beradigan jarayon aniqlandi.[1]
1960 va 1970 yillarda qo'shma Shtatlarda inklyuziv ta'limning rivojlanishiga turtki bo'lgan keyingi ikkita voqea sodir bo'ldi. Birinchisi, irqiy teng huquqlilik tarafdori bo'lgan fuqarolik huquqlari harakatining boshlanishi, ikkinchisi esa 1975 yilda nogiron bolalarni "kamroq cheklangan muhitda"o'qitish talabini o'z ichiga olgan nogiron bolalarni ajratish to'g'risidagi qonunning qabul qilinishi.
Uchinchi voqea 1994 yil iyun oyida, Ispaniyaning Salamanka shahrida 92 ta hukumat va 25 ta xalqaro tashkilot rahbarlari uchrashganda sodir bo'ldi.[2] ushbu yig'ilishda qabul qilingan "Sala - manka deklaratsiyasi" xalqaro hamjamiyatning hamma uchun ta'limga sodiqligini namoyish etadi. Deklaratsiya quyidagi qoidalarni o'z ichiga oladi:
• "maxsus ta'lim ehtiyojlariga ega bo'lgan shaxslar ushbu ehtiyojlarni qondirish uchun birinchi navbatda bolalarga qaratilgan pedagogik usullar asosida sharoit yaratishi kerak bo'lgan oddiy maktablarda o'qish imkoniyatiga ega bo'lishi kerak";
• "bunday inklyuziv kelib chiqishi bo'lgan oddiy maktablar kamsituvchi qarashlarga qarshi kurashishning eng samarali vositasidir, jamiyatlarda qulay muhit yaratish, inklyuziv jamiyat qurish va hamma uchun ta'lim berish; bundan tashqari, ular ko'pchilik bolalar uchun haqiqiy ta'limni ta'minlaydi va ta'lim tizimining samaradorligi va pirovardida iqtisodiy samaradorligini oshiradi."
Deklaratsiya barcha hukumatlarni "inklyuziv ta'lim tamoyilini qonun yoki qoida sifatida qabul qilishga, agar boshqacha yo'l tutish uchun jiddiy sabab bo'lmasa, barcha bolalarni oddiy maktablarga qabul qilishga"chaqirdi.
Keyinchalik, 2006 yil dekabr oyida BMT Bosh Assambleyasining 61 - sessiyasi ishtirokchi davlatlarning inklyuziv ta'lim bo'yicha muhim majburiyatlarini o'z ichiga olgan "inva-liderlar huquqlari to'g'risida" gi Konventsiyani ma'qulladi.[3]
Ko'pgina mamlakatlar inklyuziv ta'lim falsafasini qabul qilish yo'lida harakat qilayotganiga qaramay, ushbu yondashuvni amalga oshirishda jiddiy to'siqlar mavjud. Yaqinda men ularni Osiyo va Janubiy Afrikada kuzatishim kerak edi.[4] bular sinflarning ko'pligi, jamiyatning nogironligi bo'lgan odamlarning muammolariga salbiy bog'liqligi, imtihonga yo'naltirilgan ta'lim tizimi, qo'llab - quvvatlash xizmatlarining etishmasligi, moslashuvchan o'qitish usullari, nogironlikning "tibbiy modeli" ning ustunligi, ota - onalarning o'quv jarayoniga etarlicha jalb qilinmasligi va ba'zi mamlakatlarda — milliy inklyuziya siyosatida aniq ma'lumotlarning etishmasligi.