Stroma-tamırlı beloklı distrofiyalar. Amiloidoz

Patologiyalıq anotomiyası. Ózgerisler tiykarģı zatta hám kollagen talshıqlarda gúzetiledi. Ápiwayı kóz benen qaraģanda mukoid jibiwdi anıqlap bolmaydı. Mikroskop penen tekserilgende kollagen talshıqlar kólemi úlkeyip, olardıń bórtip, isinip turģanı, fibrillar talshıqlar bir-birinen ajıralıp qalǵanı, domalaq kletkalı infiltraciya bolıwı xarakterli bolıp esaplanadı.
Aqibeti. Mukoid jibiw fibrinoid jibiwge aylanıp ketiwi, sol jerde gialinoz baslanıp, biriktiriwshi toqıma qatlamları daģallasıp, tıģızlasıp qalıwı múmkin. Mukoid jibiw kletka sırtındaģı silekeyli distrofiyaģa aylanıp ketkeni kórsetilgen.
Fibrinoid jibiw
Fibrinoid jibiw biriktiriwshi toqıma dúzilisiniń anaǵurlım tereń dárejede buzılıwı bolıp tabıladı. Oǵan toqıma tiykarǵı zatı hám talshıqlarınıń buzılıwı hám usınıń menen birge bularda immun kompleksler toplanıp qalıwı sebep boladı. Fibrinoid jibiwi tarqalıp ketken hám tábiyaatan jergilikli bolıwı múmkin. Tek mikroskop penen tekserilgende, kóbinese arteriya hám arteriolalar diywalında baqlanadı.
Patogenezi. Fibrinoid jibiw baslanıwı tiykarınan: 1) glikozaminglikanlar depolimerleniw procesiniń bir qansha kusheyiwine, 2) tamırlar ótkiziwsheńliginiń bir qansha tereń ózgeriwine, 3) tamırlar diywalına tek ģana albumin hám globulinlar emes, bálkim plazma fibrinogeni da sińirilip ketiwine baylanıslı.
Sonday eken, fibrinoid quramalı zat bolıp, onıń quramına bóleklenip atırǵan tiykarǵı zat kollagen talshıqlarınıń belokları hám polisaxaridleri, plazma belokları kiredi. Bunda ximiyalıq tárepten aktiv bolǵan xondroitinsulfatkislota fibrinogendi adsorblawı sebepli biriktiriwshi toqıma talshıqları fibrin qásiyetine iye bolıp qaladı.
Patologiyalıq anatomiyası. Kollagen talshıqlar dásteleri fibrin qásiyetine iye bolıp, gomogen halatqa keledi, pikrofuksin menen sarı reńge boyaladı. Fibrinoid nekroz baslanǵanında biriktiriwshi toqıma dúzilisi pútkilley buzılıp, kollagen, tiykarǵı zat, plazma belokları, atap aytqanda fibrinogenniń ıdıraw ónimlerinen ibarat amorf detrit payda boladı.
Áqibeti. Fibrinoid jibiwde zıyanlang’an toqımanıń qaytımsız skleroz hám gialinozga ushırawı, organ funkciyasınıń izden shıǵıwı yamasa toqtap qalıwı menen dawam etetuǵın fibrinoid nekroz gúzetiliwi múmkin.
Amiloidoz
Amiloidoz (grekshe amylium kraxmal, degen sózden alınǵan ) eń awır stroma-tamır distrofiyası qatarına kiredi hám beloklar almasınıwınıń kóp dárejede aynıwı menen birge dawam etip baradı.
Amiloidozdı bir kesellik dep esaplap bolmaydı. Anıqıraģı, ol keselliklerdiń pútkil bir toparı bolıp, olardıń ulıwmalıq ózgesheligi tómendegilerden ibarat: 1) tábiyatı quramalı bolǵan ádetten tısqarı belok (amiloid) sintezleniwi;
2) belok hám polisaxaridlerden ibarat usı quramalı zattıń kletkalar aralıq toqımada talshıq tárizli dúzilmeler boylap hám hár túrlı kalibrli tamırlar diywallarında toplanıp barıwı.