Idrok qilish pog’onalari. Ushbu jarayon 4 pog’onani o'z ichiga oladi: 1. Aniqlash-bu erda tashqaridan ma'lum bir rag'bat borligini tushunamiz (quloq ma'lum bir signalni sezadi). 2. Ajratish-bu stimulning haqiqiy hissi (inson bu ovoz ekanligini tushunadi). 3. Identifikatsiyalash-ruhiy tajribada mavjud bo'lganlar orasida tasvirni qidirish (u tanishlardan qaysi biriga o’xshash?). 4. Tanish-tasvirni muayyan toifaga tegishli ekanligini aniqlash (bu derazadan tashqarida bolalarning kulgisi). - Idrok qilish xususiyatlari
- 1. Tanlash (Selektivlik)-bir vaqtning o'zida bosqalarning fonida bir obyektni imtiyozli ravishda ajratish. Kitob do'konida siz keyingi o'qish uchun qaysi birini sotib olish kerakligini aniqlash uchun kitoblarni birma-bir ko'rib chiqasiz.
- 2. Idrok qilishning predmeti-bu obyektni atrof-muhit obyektlarining muayyan toifasiga kiritishdir. Misol uchun, yashil, dumaloq, qattiq va shirin - bu olma, meva va yashil, uzun va jingalak - bu timsoh, hayvon.
- 3. Апперцепция (idrokning tajribaga va bilimga bog’liqligi) tasvirning shakllanishiga aqliy tajribaga, shaxsning shaxsiy xususiyatlariga qarab ifodalanadi. Qisqacha aytganda, odamlar o'z e'tiqodlari, nuqtai nazarlari, qadriyatlari va ehtiyojlariga tayanib, bir xil narsalarni boshqacha qabul qilishadi.
- 4. Yaxlitlik (butunlik)-bu tasvir har doim olingan his-tuyg'ularning kombinatsiyasi asosida butun sifatida qabul qilinishini ko'rsatadigan xususiyatdir. Ya'ni, u faqat rang yoki ovozni yaratolmaydi. Misol uchun, qurbaqa chivinni chivin deb hisoblamaydi, agar u harakatsiz qolsa, u ov qilmaydi.
- 5. Strukturaviylik shundan iboratki, idrok shaxsiy his-tuyg'ularning yig'indisi emas. Tasvir faqat ularning o'zaro munosabatlari tufayli tug'iladi. Har bir element butun bilan bog'liq holda mazmunli bo'ladi. Misol uchun, katta, temir va suvda suzadi - bu paroxod, temir yo'lda katta va temir – bu poezd. Ko’rinib turibdiki bitta elementni almashtirish tasvirni o'zgartiradi.
- 6.
Do'stlaringiz bilan baham: |
