Suv havzalarining qatlam zonalarga bo‘lish Reja


Download 118.35 Kb.
bet7/8
Sana03.12.2023
Hajmi118.35 Kb.
#1797248
1   2   3   4   5   6   7   8
Antiboreal mintaqa. Tropik mintaqaning janubida, shimolda Borealga o‘xshash, Anti-Boreal mintaqadir. Unga Antarktida va subantarktik orollar va arxipelaglar kiradi: Janubiy Shotland, Orkney, Janubiy Gorgiya va boshqalar, shuningdek, Yangi Zelandiya, Janubiy Amerika, Janubiy Avstraliya va Afrikaning qirg‘oq suvlari kiradi. Janubiy Amerikaning Tinch okeani soxillari bo‘ylab, sovuq oqim tufayli, Antiboreal mintaqaning chegarasi shimolgacha 6°janubiy kenglikgacha kengaygan. Mintaqaning qirg‘oq hududlarining bo‘linishiga qarab, unda ikki hudud ajralib turadi - Antarktida va Antiboreal.
Antarktida mintaqasi. Mintaqa uchta okean suvlarini o‘z ichiga olib Antarktika soxillarini yuvib, arhipelagga yaqin joylashgan soxillarni ham o‘z ichiga oladi. Bu yerdagi sharoit Arktikaga yaqin, ammo undan ham og‘irroqdir. Suzuvchi muzning chegarasi taxminan 60-50 ° janubiy kenglik orasida, ba’zan shimolda biroz suriladi.
Mintaqaning faunasi bir qator dengiz sutemizuvchilarining mavjudligi bilan ajralib turadi: tojdor sivuch, janubiy dengiz mushugi, tyulenlar (dengiz leopard, Veddell tyuleni, dengiz fili). Boreal mintaqasining faunasidan farqli o‘laroq, bu yerda morjlar umuman yo‘q. Soxil bo‘yidagi qushlardan pingvinlar yashab, barcha qit’alar va Antarktida mintaqasining arhipelaglari bo‘ylab ulkan koloniyalarni tashkil etadilar va baliq va qisqichbaqasimonlar bilan oziqlanadilar. Imperator pingvini ayniqsa mashhur, Aptenodytes forsteri pingvin va Adele pingvin (Pygoscelis adeliae).
Antarktika qirg‘og‘i juda ko‘p sonli endemik turlar va hayvonlar avlodlari tufayli o‘ziga xos. Ko‘pincha ekstremal sharoitlarda kuzatilganidek, turlarning nisbatan kam xilma-xilligi ma’lum turlarning katta populyatsion zichligiga mos keladi. Shunday qilib, bu yerdagi chuqurliklardagi toshlarda butunlay o‘troq chuvalchanglar bilan qoplangan, shuningdek ko‘p sonli sudralayotgan dengiz kirpilari, yulduzlar va dengiz bodringlari, shuningdek, gubkalar to‘planishini kuzatish mumkin. Amfipod qisqichbaqasimonlar juda xilma-xil bo‘lib, ularning 75 foizi endemikdir. Antarktika litorali xaroratning keskin sharoitlariga qaramasdan ancha boyroqdir.
Antarktika mintaqasidagi qirg‘oq va pelagik hayvonlar orasida Arktikada yashaydigan turlarham mavjud. Ushbu taqsimot bipolyar deb nomlanadi - hayvonlarning dizyunktiv tarqalishining maxsus turi bo‘lib, unda yashash areali o‘xshash yoki yaqin turlarning qutbda yoki ko‘pincha Shimoliy va Janubiy yarim sharlarning o‘rtacha sovuq suvlarida tropik va subtropik suvlarda taqsimlanadi. Jahon okeanining chuqur dengiz faunasini o‘rganish jarayonida ilgari bipolyar deb hisoblangan organizmlar bir tekis doimiy ravishda tarqalishi bilan ajralib turishi aniqlandi. Faqat tropik zonada ular katta chuqurlikda, mo‘tadil sovuq suvlarda - qirg‘oq zonasida joylashgan. Shimoliy va janubiy populyatsiyalar izolyatsiyalanganligi tufayli mustaqil kenja turlarga yoki hatto bir-biri bilan chambarchas bog‘langan, lekin turdosh turlarga aylanishgan.

Download 118.35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling