Суяк синиш сабаблари, таснифи, белгиси, биринчи ёрдам ҳақида

Умумий белгилари. Клиник шок, зарарланган тўқималарнинг емирилиши натижасида заҳарланиш белгилари юзага келади.
Маҳаллий белгилари: оғриқ, деформация, функциянинг бузилиши, ғайри табиий ҳаракат, қўл ёки оёқнинг қисқариши (мушакларнинг спастик қисқариши натижасида), шиш, қон қуйилиши, крепитация (суяк қирсиллаши).
Суяк синишида биринчи ёрдам кўрсатиш
Суяк синишида биринчи ёрдам кўрсатиш қуйидагилардир:

1. 
   синган жойга осойишталик бериш;
   
2. 
   суякларни қимирлатмаслик (иммоблизация);
   
3. 
   оғриқни қолдириш;
   
4. 
   очиқ синиш бўлса, инфекциянинг олдини олиш ҳамда қон кетишини тўхтатиш.
   

Агар очиқ синиш бўлса, олдин қон тўхтатилади, яъни боғлам қўйи-лади. Очиқ синишда ҳам, ёпиқ синишда ҳам мутахассис ёрдами кўрсатил-гунга қадар синган суяк иммоблизация мақсадида шиналар (Дитрих, Крамер) ёки бўлмаса шина ўрнини босувчи қаттиқ предметлар, доска, шифер парчаси, таёқ ва пластинкасимон материаллардан фойдаланилади (20-, 21- ва 22-расмлар).



22-расм. Болдирни тахтакачловчи пневматик шина.

21-расм. Крамер (а) ва Эсмарх (б, в) ушлаб турувчи шиналар.

20-расм. Нарвонсимон Крамер шинаси ёрдамида билак (а) ва елка (б) суяклари синганда транспорт иммоблизацияси қилиш


Бош шикастланиши
Бош мия, орқа мия шикастланишлари белгилари, давоси ҳақида.
Миянинг ёпиқ шикастланиши. Бош шикастланишлар ичида кўпроқ учрайди. Унинг асосий сабаблари кўча ва транспорт ҳалокатларидир.
Миянинг зарарланиши асосан уч турга бўлинади: лат ейиш, шикастланиш, қисилиш.
Миянинг чайқалиши
Бу турдаги шикастланиш ёпиқ турдаги шикастланишлар ичида кўп учрайди. Бу ҳолатда мия тўқимаси кам зарарланади, мия анемияси, нуқтасимон қон талашлар, мия шиши, миядаги лимфа ва қон томирларда қон ҳамда лимфа айланишининг бузилиши, органлар функциясининг бузилиши билан кечади.