Suyuqliklar va gazlar mexanikasi

Bernulli tenglamasi deymiz. Ushbu tenglama faqat ideal

suyuqliklar uchun o‟rinli bo‟lmasdan ba‟lki ichki ishqalanishi uncha katta bo‟lmagan real suyuqliklar uchun ham o‟rinlidir.

Bernulli tenglamasidan kelib chiqadigan bazi holatlarni ko‟rib chiqaylik. Mayli suyuqlik shunday oqsinki, uning tezligi barcha nuqtalarda bir xil qiymatlarga ega bo‟lsin. Unda (8.5) tenglamaga binoan chiziqning ixtiyoriy ikkita nuqtasi uchun

tenglik bajariladi.

Agarda gorizontal joylashgan holda oqsa, unda (4.3) quyidagi ko‟rinishga ega bo‟ladi

Demak qaysi yerida oqish tezligi katta bo‟lsa, o‟sha joyda bosim kichik bo‟lar ekan.

Teshigi uncha katta bo‟lmagan silindr shaklidagi idishdan suvning oqishi holatiga Bernulli tenglamasini

qo‟llanaylik. Yuzi ochiq idish devorining bir tomonida o‟zining kichkina maydoniga ega suv oqadigan nayni belgilaylik (7- rasm). U orqali suv oqadi. Ushbu yuzada suvning oqish tezligini va uning sathini bir xil deb hisoblash mumkin. Natijada unga (8.3) tenglamani qo‟llanamiz.

Idishning ochiq tarafi yuzidagi bosim ham, suv oqadigan naycha yuzidagi bosim ham bir biriga teng bo‟lib ular

atmosfera bosimiga teng. Bundan tashqari yuzi ochiq tarafidagi suvning pastga siljish tezligini nolga teng deb hisoblaymiz. Yuqoridagilarni hisobga olgan holda (8.3) tenglamani quyidagicha yozamiz.

kichik yuzaga ega naydan suvning oqish tezligi. ga qisqartirib va

(naychadan idishning ochiq yuzigacha bo‟lgan masofa) kiritib,

quyidagiga ega bo‟lamiz.

bundan

Bu formula