Т а ъ л и м в а з и р л и г и н и з о м и й н о м и д а г и т о ш к е н т д а в л а т п е д а г о г и к а


Заргалдок ранг - эътиборни тортади


Download 1.35 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/31
Sana25.02.2023
Hajmi1.35 Mb.
#1230132
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   31
Bog'liq
Kompozitsiya (B.Xolmatov)

Заргалдок ранг - эътиборни тортади.
Я ш ил р ан г - он а таб и ат рамзи.
Кўк ран г - м овий осмон.
К изил р ан г - галаб а, шодлик.
С ар и к р а н г - м укаддаслик.
К ора р ан г - м отам .
С ар и к гул - ай рили к.
Зангори - олий эъти код.
О к р ан г - т о зал и к, бахт ва омад рамзи.
Н ақш д а р а н г уй гун лиги га эриш иш катта сан ъатд ир. Р ан г уйгун лиги
деб м аълум би р ю задаги турли р ан гл ар н и н г кайси том он лари би лан ди р 
ўзаро м ос кели ш и га айтилади. Ранг у й гу н л и ги н и кўра билиш ва ярата олиш
учун кайси р ан гн и кандай ранг б и лан ар ал аш ти р и ш м ум кин, уни кайсиниси
билан ар ал аш ти р и б бўлм асли гини, кайси р ан глар ёнм а-ён келса, ранг 
у й гун лиги пайдо бўлиш ини билиш керак. Р ан глар уйгун лиги тўғри топ илса
м авж уд б ар ч а ран гларн и қўллаш им конияти кескин ортади, -наккош ранглар 
ёр д ам и д а м ўж и залар яратади.
Н акш ларн и ранглаш б оски члари да зам ин ш акл, гул, новда, б ар г каби 
элем ентлар асо сан битта ранг колорити га бўй су н ган холда турланад и . 
Н акш ни р ан глаш боскичлари куйидагича:
1. Н акш н и н г заминини (тагини) ранглаш .
2 Н акш д аги шакл ораларини ранглаш .
3. Н акш н и н г гуллари, барглари ва б ан д л ар и га ран г бериш .
4. Н акш н и н г ш куф та ва йул чи зикларини ранглаш .
5 Н акш га си ёх - калам в ата р ги л бериш .
6
. Н акш н и н г ок бандлари ва обисини то р ти ш
Н акш ни б ўяш д ан олдин тай ёр б ў ёк о к к огозга суртиб, еинаб кўрилади. 
К ориб тай ёр л ан ган ран г туси тал аб га ж авоб б ер ад и ган бўлсагина, у билан 
керакли ж о й л ар б ў яб чикилади. Б ун да накш н ам ун аси д аги мазкур ранг туси 
билан б ў я л ад и ган кисм ларга етадиган м и к д о р д а бўёк тай ёрлаб олинад и. 
А гар б ў ё қ етм ай колса, кейинги тай ёр лан ган б ў ёк туси б ош кач а бўлиб
www.ziyouz.com kutubxonasi


колиш и 
м ум ки н. 
Н ати ж ада 
накш 
н ам у н аси н и н г 
бир 
бутун, 
я х ли т 
кўрин и ш ига путур етади. Н акш ларга ранг б ер и ш д а калам да чи зи лган
чи зикларни берки ти ш , чала бўям асликка ал о ҳ и д а эъти б о р б ери ш керак. 
Накш р ан гл ар и би р -б и р и билан ту таш ти р и л ган , ҳ о л д а бўялм аса, с и ё ҳ - 
калам да б ери лган п ардоз кўнгилдагидек ч и қм ай д и . Н ати ж ада н акш н и н г 
гўзаллиги ва чи р о й и га путур етади.
Н аккош ли кда композиция 
конуниятларидан таш кари уни б ўяш д а 
кўлланиладиган буёк турлари, уларнинг ўзига хос хусусиятлари, ранг 
колорити, ҳам оҳангли ва шу кабилар мухим ахам иятга эга. Тайёр накш
нам уналарини бўяш да бир рангнинг бир неча хил туслари кўлланилади. Бунда 
о к бўёк асосий ўринни эгаллайди. А кварель бўёклари билан когозга иш ланган 
накш ларни бўяётганд а эса сув ранг тусини очлаш тирувчи восита сиф атида 
катта ахам иятга эгадир. Н аккош ликда сув ва м ойбўёклардан кенг кўлам да 
ф ойдаланилади. Бу эса ўз навбатида рангш унослик борасида хам керакли 
билим ва ам алий малакаларга эга бўлиш лари лозим лигини таказо этади.
Н акш ларн и асосан гуаш ва акварель б ўб клари ёр д ам и д а бўяш м ак сад га 
м увоф икдир. Р ан гларн и н г хилм а-хил ту сл ар и н и т ай ёр л аш д а гу аш н и н г о қ
бўёги етакчи вазиф ан и ўтайди. Н акш ни бўяш учун бўёклар чи н ни ёки
п ластм асса 
и д и ш чалард а 
тай ёрланади. 
А йн икса, 
м ахсус 
чи кар и л ган
колерларни би р б и р и га кориш тириш да ёгоч к уракчапардан ф ойд алани ш
тавсия эти л ад и . Б у н д а хар бир р ан г туси у чу н алохид а ёгоч к у р акч а 
кўллан и лади . Бу ў з н авбатида бўёкларни и ф л о сл ан и б кетиш дан саклайд и . 
Т айёрлан ган б ў ёк ж удаям сую к бўлса, у н д а накш ю заси бир те к и с д а
б ўялм ай ди . Г уаш бўёғи н и когоз сатх и га калин в а к у ю к сурти ш м ум кин эм ас. 
Ч унки калин б ў ёқ қавати куриганидан сўнг, ёр и ли б кўчиб кетади.
Ш уни эсда тути ш лози м ки, айрим б ў ёк л ар н и би р-б ирлари б и лан
ар ал аш ти р и ш д а баъзи бир эхти ёт чорапарини кў р и ш лози м бўлад и. Ч ун ки , 
т ў к р ан г т у с и га эга бўлган бўёк таркиб ига б о ш к а р ан г ар ал аш ти р н л са у н и н г 
туси хам тў к л аш ад и . Бу эса ўз н авб ати д а р ан г ту си н и н г ти н и к ли к
д ар аж аси га таъ си р этади . А йникса, мой б у ёк л ар и д а и ш ланган н акш лар н и н г 
туслари кей и н чали к тўклаш иб, қорайиб к ети ш га м ойил б ўлад и. А гар д а 
н акш лар у зо к вакт саклаш учун м ўлж алланган б ў л са ул ар н и илож и б о р и ч а 
очи қ ранг т у сл ар и д а бўяш тавсия этилади . У м ум ан ол ган д а накш си р ти га 
илож и б о р и ч а куёш нури туш м айдиган бўлиш и ло зи м . Ш ун и нгд ек, нам хаво 
ёки сув теги ш и н акш н и н г узок м уддатга сакл ан и ш и учун ж ид дий тў с и қ
бўлиш и м ум ки н. У м ум ан олганда бадиий н ак к о ш л и к д а ан а шу ш ар о и тл ар н и
х и собга олиш керак.

Download 1.35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling