T. C. Fatih sultan mehmet vakif üNİversitesi LİsansüSTÜ EĞİTİm enstiTÜSÜ tarih anabiLİM DALI tarih programi yüksek lisans tezi
Download 1.3 Mb. Pdf ko'rish
|
KUR UN
- Bu sahifa navigatsiya:
- Süleymannâme
- Tabakatül-memalik ve derecatül-mesalik = Geschichte Sultan Süleyman
|
Kanunis von 1520 bis 1557, s. 373b.
97 “Binâsı hep ruhâm-ı hâr-dandır Ne kara ahen yek-pâredendir Eşibdür burc u bârûsi semâ(vâ)tı Geçübdür handekî serrâti Burûcuna urûc etdikce ifhâm Hurûc eder içinden cund ı evhâm Nazîri yok Hıtta u Hind u Çinde Sipehr i nilgûn-asâ içinde Binâların eylemiş bennâ ânı tarh Olunmaz resminin bindebiri şerh Kamu erzîr-i pûş u sîm-i endûd Mukarnas lâcuverdi ve zer-âlûd Duter yer yer kubbânı renk ânı Görünür sanki deryânın hubbânı Rah ı tabânı hurşid i ruhâmın Semşedir (?) kadrini bedr i tamâmın Gıdâr üzre durur san hâl-i mişkîn Ayasufiyye hâl-i sûret-i din Ser-â-pâ mermer-i sîmâb-ı gûndur Kimi gülgün ve kimi âb-gûndur Erişmiş sakf-ı arşa çâr-ı tâkı Tutar yer yer sütûnhâ-yi somâkî Edib pur-kâr ı kudret devrini pâk 98 Zemîn i merkez muhit-i olmuş eflâk İçinde kim yeridir etkıyânın Hesâbı yok mücâvir evliyânın Meger nûr u cemâl i câmi’-i nev Salbdir kubbe-i eflâka pertev Ki olmuş pertevinden mihr-i pur-nûr Cihânı etmiş ol nûrile ma’mûr Görüb ol câmi’-i kudsî mekânı Budur der Mescid-i Aksâ-yi sânî.” 223 Özellikle Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle Mimar Sinan’a yaptırılan Süleymaniye Camii eserlerde özel anlatıma tabi tutulmuş, adeta cennetten bir köşe gibi tasvir edilmiştir. Bu benzersiz tasvirlerin konumuz ile alakalı olan kısmı ise Süleymaniye Camii anlatımında Kudüs’e atıfta bulunulmasıdır. Celalzade Mustafa eserinde, hayır için yapılan ve İstanbul’a vasıf kazandırdığına inandığı Süleymaniye Camii’ni Kuds-i Şerîf kadar mübarek olarak tanımlamıştır. Bu ifade eserde şöyle yer almıştır. “İstanbul içû bir cây-i güzîde Yüzinde şehrin olmuş nûr-i dîde Fezâ-yı vâsi’ü ‘olâ u fâyıg Harîm-i beyt-i hakk olmağa lâyık Güşâde menzil ve mevâ-yı ‘âlî Meger Kuds-i Şerîf ola misâli 223 Mahremî Çelebî, Süleymannâme, Topkapı Sarayı Müzesi Ktp., Revan Koll., nr. 1287, vr. 255b- 256a. Şâhnâme olarak da anılan manzum eser, Kanuni Sultan Süleyman’ın cülusundan Bağdat seferine kadar olan fetihlerini anlatır. Mahremî Çelebi’nin Selimnamesi ile aynı numaraya kayıtlıdır. Ayrıca eser, İstanbul semtleri hakkında bilgi vermesi açısından da önemlidir. Detay için bkz: Şerafettin Severcan, a.g.m., s. 311. 99 Güzergâh-ı sabâ ile şimâlin.” 224 XVI. yüzyılın İstanbul’unda inşa edilen eserlerin anlatımında Kudüs’e çokça atıfta bulunulması, karşılaştırma yapılması, bahsi geçen yapılara kutsiyet kazandırırken, Devlet’in başkentini Kudüs gibi İslam dünyası için ehemmiyeti tartışılmaz bir şehirle kıyaslatmış, yeni Kudüs’ler inşa edilmek istenmiş düşüncesini doğurmuştur. Yavuz Sultan Selim’in Suriye ve Mısır seferinin bir sonucu olarak Halife ünvanının sahibi olan Osmanlılar, İslam dünyası için önemli ve özel şehirlere hususiyetle yaklaşmışlardır. Dönemin Osmanlı müeliffleri nazarındaki Kudüs alıgısında da bu özel ilgi açıkça görülmüştür. Nitekim Kanuni Sultan Süleyman ile birlikte Irakeyn seferinde de bulunan Celalzade Mustafa eserinde Kudüs’ü hususi olarak işlemiş, kutsallığına birçok yerde atıfta bulunmuştur. Celalzade Mustafa eserinde Kudüs’ü şu şekilde anlatmıştır: “Sâlisü’l-haremeyn olan Kuds-i Şerîf ve Mescid-i Aksâ ki menzilgâh-ı sultân- ı gâb-ı gavseyn-i ev ednâ mi’râc-gâh-ı pâdişâh-ı gurb-penâh-ı denâ fetedellâdır. Ol mübârek makâmlar müteberrik mekânlar güzîde câylar kûşeler pesendîde ravzalar rahmet tûşeler ki Makâm-ı üns ü selvet her mekânı Dem-i eltâf ve rahmet her zemânı Mahall-i su’le-i nûr hudâdır Makar-ı afitâb-ı ihtidadır Mukaddes ravzasıdır bâğ-ı rahmet Münevver çeşmesidir ayn-ı cennet Gubâr-ı pâkî çeşme tûtiyâdır Mübârek hâkî ayn-ı kimyâdır Saâdet cevherinin ma’denidir 224 Celâlzâde Mustafa, Tabakatü'l-memalik ve derecatü'l-mesalik = Geschichte Sultan Süleyman Download 1.3 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|