T. S. Malikov

6.3. Xo‘jalik yurituvchi subyekt marketing strategiyasining 
moliyaviy jihatlari 
Agar mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotining 5 yoki 10 yilga 
mo‘ljallangan ilmiy asoslangan istiqboli oldindan oqilona tarzda aniq-
langan bo‘lsa, baho strategiyasini mustahkam egallash mumkin. Aks 
holda faqat hozirgi paytda ishlab chiqarilayotgan tovarlarning emas, bal-
ki ilmiy-texnika taraqqiyoti va ishlab chiqarishning tarkibiy tuzilmasida-
gi ilg‘or o‘zgarishlar ta’siri ostida yaratilishi lozim bo‘lgan yangi barcha 
buyumlar bahosining dinamikasini ham ko‘proq yoki ozroq aniqlikda 

---

177
ko‘rish imkoniyati murakkabligicha qolaveradi. Ma’lumki, iqtisodiy ji-
hatdan yuqori sur’atlarda taraqqiy etgan mamlakatlarning barchasida 
erkin baholar, odatda, davlat tomonidan tartibga solinadigan baholar 
bilan oqilona qo‘shib olib boriladi. 
XYuSlar marketing strategiyasining moliyaviy jihatlari raqobat 
sharoitida bozordagi baho bozor iqtisodiyotining asosiy bo‘g‘iniga bog‘-
liq bo‘lmagan omillar asosida ustuvor ravishda shakllanishini va u 
uchun, asosan, topshirilgan o‘lcham ekanligini nazarda tutadi. XyuS-
ning bozor muhiti bozor tashqi omillari va shart-sharoitlari hamda no-
bozor xo‘jalik aloqalar majmuyidan iborat bo‘lib, ular iqtisodiyotning 
asosiy bo‘g‘ini faoliyati samaradorligini, uning maqsadli strategiyasi va 
tadbirkorlik muhitidagi xatti-harakati taktikasining amalga oshirilishini 
ko‘zda tutadi. 
Baholarni shakllantirish masalalarini hal etish uchun raqobat muhi-
tini tahlil qilib, XYuSning tegishli xizmatlari mahsulotlarni yetkazib 
berish va ularni realizatsiya qilish baholarini o‘rganishi (1), soliqlar va 
boshqa to‘lovlarni inobatga olgan holda XYuSning ishlab chiqarish va 
sotish chiqimlari, mol yetkazib berish shartlari va XYuSni ishlab chiqa-
rish omillari bilan ta’minlashga baho berishi (2), amalga oshirilayotgan 
tadbirlar va faoliyat umumiy samaradorligini o‘lchab ko‘rishi (3) kerak. 
Ana shu yuqoridagi uch yo‘nalish XYuS faoliyat ko‘rsatishining