Жисмларнинг кучсиз боғланган ионлари ташқи электр майдони таъсирида хаотик иссиқлик харакати билан аралашиб майдон йўналишига тушади. Электронларни қутбланиши иссиқлик энергиясини қўзғатилганда орттирма электронлар таъсирида ҳосил бўлади. Юқори диэлектрик сингдирувчанлик бу хол учун таалуқлидир. Қурилмага қараб диэлектриклар қуйидагича классификацияланади. 1-гурухга факат қутбланиш хоссали диэлектриклар. Қутбланиши кузатилмайдиган ва кучсиз қутбланишли қаттиқ жисмлар кристалл ва аморф кўринишида (парафин, полистирол) ҳамда қутбланиши бўлмаган ва кучсиз қутбланишли суюқлик ва газ (бензол, водород) киради. 2-гурухга электронли ва диполли релаксация қутбланиш дейилади. Бу турдаги қутбланишга органик қаттиқ жисмлар киради. 3-гурухга электр ионли ва релаксация қутбланишли диэлектриклар ташкил этиб, бу турдаги қутбланишга қаттиқ ноорганик диэлектрик киради. 4-гурухга сегнетоэлектрикларни характерловчи хоссага эга бўлган электр ионли ва электр ион релаксация қутбланишли диэлектриклар ҳисобланиб, буларга сегнет тузи, титанит ва бошқа материаллар киради. Газларда диэлектрик сингдирувчанлик газлардаги молекулалар зичлиги кам бўлганлиги учун ҳам сезиларли эмас, таъминан 1 га яқин. Газларда қутбланиш электронли ёки диполли бўлиши мумкин. Агар газ молекулалари қутбли бўлса электр қутбланишининг асосий кўрсаткичи хисобланади. Суюқ диэлектриклар қутбли ёки қутбли бўлмаган молекулалардан тузилган бўлиши мумкин. Бу суюқ диэлектриклар учун унча юқори эмас, ёруғлик ютилишининг квадратига тенг. Қаттиқ диэлекларнинг стуктуравий хусусиятига боғлиқ. Қутбли бўлмаган қаттиқ диэлектриклар учун характерли қонуниятлар қутби бўлмаган суюқ ва газлардагидек тегишли. Парафиннинг қаттиқ ҳолатдан суюқ ҳолатга ўтишда (эриш температураси 54 С га якин) ни кескин тушиши кузатилади. Оқибатда жисмнинг зичлиги камаяди. Қаттиқ диэлектрикларда ўзида ионли кристаллар электр ва ионли қутбланишга эга бўлган диэлектрикларда мусбат бўлади. Яъни электр қутбланиши майдон таъсирида хоссага эга бўлади. Сегнето электрикларнинг юқори бўлиб майдон кучланганлиги ва температурадан кескин ажраб чиқувчи боғланиш хусусиятига эга. билан температура боғланиши кескин ажралиб туриши максимал 125 температурада сезилади. Максимал қийматидаги температура -Кюри температураси дейилади. Кюри температурасидан юқори температурада сегнето электриклар хоссалари йўқолиб хатто электр майдон кучланганлиги билан боғланиши йўқолади.
Do'stlaringiz bilan baham: |