Tabiatshunoslik

yerda yongbq, olma, togblcha, na ’matak, 
do lana,
M o m ju d a k o 6p.
Tog6larda turli-tuman hayvonlar yashaydi.
T o g 6 te p a la rid a
tog( echkilari
(1 8 -ra s m ), 
20-rasm. Kapcha Hon.
18-rasm. T og'echkisi.
19-rasm. Ilvirs.
35

---

qorga yaqin joylarda esa 
b a ’zan 
ilvirs (oq qoplon)
(1 9 -rasm) uchrab qoladi.
0 ‘ r m o n l a r d a
b o s h q a
yirtq ich h a y v o n la r h a m
yashaydi. T o g ‘da k o ‘plab 
q u sh lar h a y o t kechiradi.
T o g ‘ etaklaridagi toshlar, 
x a rs a n g la r o ra s id a
qora 
ilon, kapcha ilon (kobra) 
2 ,-msm- Tog‘dagi ° ‘ "°4-
va b o sh q a zaharli ilonlar yashaydi (2 0 -ra s m ).
Tog' yonbag'irlarida qadim zamonlardan beri odamlar yashab kelishadi. 
Ular dehqonchilik bilan shug'ullanadilar — bug'doy va а ф а ekadilar. 
Bog'lar Ь а ф о etadilar. Yozda tog'li yaylovlarda qo'y-qo'zilar boqadilar 
(21—22-rasm lar).
T o g 'la rd a n to s h k o 'm ir, qim m atli metallar, qurilish materiallari, 
shu ju m la d a n , m a rm a rto sh la r qazib chiqaradilar.
T o g 'la r xaritada jigarrang tus bilan tasvirlanadi. T og' nechog'liq 
baland bo'lsa, ular s h u n c h a to 'q rang bilan belgilanadi.
О ‘ zingizni sinang
1. 0 ‘zbekiston xaritasidan togMami toping. 2. Tog‘ tizmalari deb nimaga 
aytiladi? 3. Vodiy va dara deb"nimaga aytiladi? 4. Tog‘larda qapday hayvonlar 
va o ‘sim liklar bor?
Topshiriqlar (uyda 
bajariladi)
1. 0 ‘zingiz yashay­
digan ye d a rn in g yu za­
sini k o ‘rib chiqing va u 
haqda so‘zlab bering.
2. P lastilin yoki loydan 
to g ‘larn in g k o ‘rinishini 
yasang. TogM arning te ­
kislik va te p a lik la rd a n
nim a bilan farq qilishini 
tu sh u n tirib bering.
22-rasm. Tog" yaylovi.
36

---