Tabiatshunoslik


Globus — Yeming kichraytirilgan shakli


Download 4.42 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/51
Sana09.10.2023
Hajmi4.42 Mb.
#1695930
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   51
Bog'liq
A.G. Grigoryans.. Tabiatshunoslik

Globus — Yeming kichraytirilgan shakli.
Yer shari ju d a ulkan. U ni gir aylanib chiqish u chun 40000 kilom etr 
yo‘l bosish kerak. Shuning uchun Y er shari globusda bir necha million 
m arta kichraytirilib olinadi.
"Globusda dengiz va okeanlar havorang; quruqlik yashil, sariq, 
jigarrang tus bilan ko‘rsatilgan.
Okeanlar
nihoyatda katta maydonni egallagan suv havzalaridir.
16


Y erda t o ‘rtta o k ean bor: Shim oliy Muz 
okeani, A tlantika okeani, H ind okeani
 
va 
Tinch o k ea n i. U lam ing ham m asi bir-biri bilan 
tutashgan, bir okeandan boshqa okeanlarga 
o ‘tish m um kin.
O keanlarning quruqlik ichiga kirib borgan 
qismi dengiz
 
deb ataladi.
Q uruqlik q it’alardan , y a ’ni hamma
tomonidan okeanlar bilan o ‘ralgan g ‘oyat
ulkan yer qismlaridan tashkil topgan. 
5' r as m- 
Globus.
Q i t ’a l a r o l t i t a : Y e v ro o siy o , A f r ik a ,
Avstraliya, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, Antarktida.
G lobusda uning ikkala qutbi orqali yer shari ikki qismga — g arbiy 
va sharqiy yarim sharlarga
 
bolinadigan qilib gir aylana chiziq o ‘tkazish 
m um kin. Xaritada ana shu yarim sharlar tasvirlangan.
G ir aylanasiga o4kazilgan ikkinchi bir chiziq yer sharini shimoliy 
va janubiy yarim sharlarga
 
b o la d i.
G lobusning shim oliy qism idagi nuqta Shim oliy qutb n i, uning 
qaram a-qarshi — pastki qismidagi nuqta Janubiy qutbni belgilaydi. 
Globusda ekvator
 
deb ataluvchi chiziq ham bor. U ikkala qutbdan teng 
masofada joylashgan.
О ‘zingizni sinang
1. Yer qanday shaklda? 2. Yarim sharlar xaritasi nim a? 3. Okean 
nima? 4. Yer sharida nechta okean bor? S.Qit'a nima va u yer sharida nechta?
Amaliy ish (darsda bajariladi)
1. 
G lobusda Shim oliy va Janubiy qutblarni, ekvatom i toping. Shimoliy 
va Janubiy, Sharqiy va G ‘arbiy yarim sharlarni ko‘rsatib bering. G lobusga 
qarab Y er to ‘g‘risida nim alam i bilish m um kin? 2. G lobusda q it’alarni va 
okeanlam i ko‘rsatib, nom larini aytib bering. Q it’alam ing yuzasi nim a uchun 
h ar xil ranglar bilan ifodalanganini va ularning h ar biri nim ani bildirishini 
tushuntirib bering. 3. X aritada yarim sharlarni ko‘rib chiqing va undagi qit’a 
va okeanlam i toping. Bizning davlatimiz — 0 ‘zbekiston qayerda joylashgan?
2 — K - 4 2 4 6
17
A lisher N s v c iy
£2—

nomkhp'

Download 4.42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling