Tabiiy kartalarni lоyihalash va tuzish usullari

TABIIY KARTALARNI LОYIHALASH VA TUZISH USULLARI

• Muzaffar Matchanov

• I . Карта тузиш ишлари босқичлари:
• 1. Тайёргарлик ишлари.
• 2. Муаллифлик ишлар.
• 3. Картанинг оригиналини тузиш.
• 4. Картани нашрга тайёрлаш ва нашр қилиш.
• II. Табиий карталарни яратишда картографик тасвирлаш усулларини қўллаш

• Maqsad
• Mazmuni

• Metod
• Lokalizatsiya
• Interpolyatsiya
• Ektropolyatsiya

Кўпчилик ҳолларда картанинг махсус мазмуни бўйича мутахассис унинг муаллифи, картограф эса унинг муҳаррири, ёки тузувчиси вазифасини бажаради. Картограф ва муаллифнинг биргаликдаги олиб борадиган иши турли шаклларда кечиши мумкин. Масалан, картограф муаллифга картанинг масштабини белгилаб беради, унга проекция танлайди, умумгеографик асосни ишлаб чиқади, манбаларни таҳлил қилади ва баҳолайди. Бундан ташқари, юқори малакали картографлар картанинг легендасини ишлаб чиқишда, тасвирлаш усулларини танлашда, генерализация ва картани жиҳозлаш ишларини олиб боришда муаллифларга катта ёрдам беради. Картографлар манбаларни бир-бири билан боғлаш, картанинг макетини ҳамда оригиналини ишлаб чиқиш, ниҳоят, карта тузиш учун метод танлаш каби ишларни ҳам олиб боради. Бошқа барча карта тузиш босқичларида картографлар фақат карта тузувчи, мусаҳҳиҳлик, масъул ва техник муҳаррирлик вазифаларини бажарадилар.

• Кўпчилик ҳолларда картанинг махсус мазмуни бўйича мутахассис унинг муаллифи, картограф эса унинг муҳаррири, ёки тузувчиси вазифасини бажаради. Картограф ва муаллифнинг биргаликдаги олиб борадиган иши турли шаклларда кечиши мумкин. Масалан, картограф муаллифга картанинг масштабини белгилаб беради, унга проекция танлайди, умумгеографик асосни ишлаб чиқади, манбаларни таҳлил қилади ва баҳолайди. Бундан ташқари, юқори малакали картографлар картанинг легендасини ишлаб чиқишда, тасвирлаш усулларини танлашда, генерализация ва картани жиҳозлаш ишларини олиб боришда муаллифларга катта ёрдам беради. Картографлар манбаларни бир-бири билан боғлаш, картанинг макетини ҳамда оригиналини ишлаб чиқиш, ниҳоят, карта тузиш учун метод танлаш каби ишларни ҳам олиб боради. Бошқа барча карта тузиш босқичларида картографлар фақат карта тузувчи, мусаҳҳиҳлик, масъул ва техник муҳаррирлик вазифаларини бажарадилар.