Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish muammolari


Download 1.56 Mb.
bet9/15
Sana22.02.2023
Hajmi1.56 Mb.
#1221022
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15
Bog'liq
Akmaljon tabiiy resurslar

Tabiiy va iqtisodiy tasniflarning kombinatsiyasi har xil turdagi ko’p yo’nalishli foydalanish imkoniyatlarini aniqlashga imkon beradi tabiiy guruhlar resurslar, shuningdek, ularning almashtirilishi mumkinligi, ayrim turlardan oqilona foydalanish va muhofaza qilish vazifalari to’g’risida xulosalar chiqaradi. Foydalanish munosabatlariga ko’ra, quyidagi tasnif mavjud:aniq foydalanish resurslari;ko’p maqsadli resurslar, shu jumladan. O’zaro bog’liq (integratsiyalashgan) foydalanish (suv resurslari), o’zaro (raqobatli) foydalanish (er resurslari).Tabiiy resurslarning boshqa guruhlarini ham aniqlash mumkin. Masalan, bir jinsli resurslar manbalari (foydali qazilma konlari, yer, yogʻoch resurslari va boshqalar) zahira miqdori va xoʻjalik ahamiyatiga koʻra boʻlinadi. Shartli ravishda ajrating:eng katta (davlat ahamiyatiga ega),katta (tumanlararo va mintaqaviy ahamiyatga ega),kichik (mahalliy)

Tabiiy va iqtisodiy tasniflarning kombinatsiyasi har xil turdagi ko’p yo’nalishli foydalanish imkoniyatlarini aniqlashga imkon beradi tabiiy guruhlar resurslar, shuningdek, ularning almashtirilishi mumkinligi, ayrim turlardan oqilona foydalanish va muhofaza qilish vazifalari to’g’risida xulosalar chiqaradi. Foydalanish munosabatlariga ko’ra, quyidagi tasnif mavjud:aniq foydalanish resurslari;ko’p maqsadli resurslar, shu jumladan. O’zaro bog’liq (integratsiyalashgan) foydalanish (suv resurslari), o’zaro (raqobatli) foydalanish (er resurslari).Tabiiy resurslarning boshqa guruhlarini ham aniqlash mumkin. Masalan, bir jinsli resurslar manbalari (foydali qazilma konlari, yer, yogʻoch resurslari va boshqalar) zahira miqdori va xoʻjalik ahamiyatiga koʻra boʻlinadi. Shartli ravishda ajrating:eng katta (davlat ahamiyatiga ega),katta (tumanlararo va mintaqaviy ahamiyatga ega),kichik (mahalliy)

Tabiiy resurslarning tabiiy xossalari va iqtisodiy foydalanish sohalarining o’ziga xos xususiyatlarini aks ettiruvchi xususiy tasniflari ham ishlab chiqilmoqda. Bu turga turli meliorativ klassifikatsiyalar, oqimlarni tartibga solish darajasiga ko‘ra daryolar guruhlari va boshqalar misol bo‘la oladi.Foydali qazilmalarning sanoatda qo‘llanilishining asosiy yo‘nalishlariga ko‘ra geologik-iqtisodiy tasnifi keng qo‘llaniladi:yoqilg’i-energetika xomashyosi (neft, gaz, ko’mir, uran va boshqalar);qora, qotishma va o’tga chidamli metallar (temir, marganets, xrom, nikel, kobalt, volfram rudalari va boshqalar);olijanob metallar (oltin, kumush, platinoidlar),kimyoviy va agrotexnika xom ashyolari (kaliy tuzlari, fosforitlar, apatitlar va boshqalar);texnik xom ashyo (olmos, asbest, grafit va boshqalar).Iqtisodiyotning bozor sharoitida tabiiy resurslarni, xususan, tabiiy xom ashyo savdosi xarakterini hisobga olgan holda tasniflash amaliy qiziqish uyg’otadi. Masalan, siz quyidagilarni ajratib ko’rsatishingiz mumkin:


Download 1.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling