Tabiiyot-geografiya fakulteti

                      6-rasm.                                                         7-rasm. 

 6,7-rasmlar- Olma mevaxo’ri 

Olma  mevaxo’ri  oxirgi  yosh  qutr  shaklida  “belanchakda”  turli  joylarda 

(po’stloq  osti,  soxta  belbog’,  yashik,  qop,  xas-cho’plar  osti,  yer  sathiga  yaqin 

---

30 

 

tuproq) qishlab chiqadi. Baharda o’rtach o’n kunlik havo harorati 10 

0

C dan oshishi 

bilan qurtlar sekin – asta g’umbaklana boshlaydi. Bu jarayon cho’zilganligi sabali, 

kapalak uchib chiqishi ham 1,5 – 2 oyga cho’ziladi. Olma mevaxo’rining sharotiga 

moslashish  qobiliyati  yuqori,  hatto  ayrim  qishlab  qolgan  (diapauzadagi)  qurtlar 

keyingi  yilgacha  qolib  ketishi  mumkin.  Kapalaklar  uchib  chiqishi  qurtlar 

g’umbaklanganidan ikki – uch hafta keyin sodir bo’lishi mumkin. Bunda birinchi 

bo’lib  erkak  zotlar  paydo  bo’ladi  (Buliginskaya,  2000).  Ular  paydo  paydo 

bo’lgach, qo’shimcha oziqlanishni talab etadi, ikki – uch kundan keyin urg’ochilari 

feremon  modda  ajrata  boshlaydi  va  urchigach  ikki  –  uch  kundan  keyin  tuxum 

qo’yishga  kirishadi.  Bu  davr  odatda  olma  qiyg’os  gullab  bo’lgan  davrga  to’g’ri 

keladi. Kapalaklar o’rtacha 50 ta (ko’pi bilan 100 ta) tuxumni yakka – yakka qilib 

yosh  barg  hamda  meva  nishonalariga  qo’yadi.  Mevaxo’r  tuxumini  ko’proq 

daraxtning  yuqori  qismiga  (48%),  o’rtacha  qismiga  o’rtacha  (32%)  va  ozrog’ini 

ostki qismiga (20%) qo’yadi.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

              8-rasm.                                                                 9-rasm.