Тадбиркорлик асослари

Ўзбекистон савдо-саноат палатаси
34 
ТАДБИРКОРЛИК АСОСЛАРИГА ЎҚИТИШ БЎЙИЧА ҚЎЛЛАНМА 
қизиққан мижозлар сизга пул келтиришади. Аввалдан аниқлик киритиб 
олинг, сиз ўз маҳсулот/хизматларингизни маълум бир мижозлар 
гуруҳига сотасизми ёки сизнинг бизнесингиз очилган худуд 
аҳолисигами? Сизнинг маҳсулотларингиз учун пул тўлашни ҳоҳловчи ва 
бунга тайёр одамлар етарлича бўлиши керак. Бу эса сизнинг 
бизнесингизни етарли даромад келтира олишини таъминлайди. Бирор 
нарсани ишлаб чиқаришдан аввал, ўз маҳсулотингизни кимга сотмоқчи 
эканлигингизни аниқ белгилаб олишингиз керак. 
Қандай қилиб?
Сиз жавоб беришингиз керак бўлган учинчи савол: сиз ташкил 
қилган бизнесингизда маҳсулот-хизматлар қандай қилиб сотилади? Ўз 
маҳсулот-хизматларингизни қандай қилиб сотмоқчисиз? Агар сиз дўкон 
очмоқчи бўлсангиз, ҳаммаси осон ҳал бўлади, бироқ товар ишлаб 
чиқарувчилар 
сотишнинг 
бошқа 
турли-туман 
усулларидан 
фойдаланадилар. Ишлаб чиқарувчилар, масалан, мижознинг ўзига 
тўғридан-тўғри ёки майдалаб сотувчи (чакана савдо) ёки улгуржи савдо 
қилувчиларга сотиши мумкин. Ўзининг шахсий дўкони орқали 
сотишнинг афзаллиги шундаки, бунда ўз мижозларингизни яхши 
биласиз, ўз товарингизни сотишга қийналмайсиз, чунки уни сиз яхши 
биласиз, воситачи орқали реализация қилиш билан боғлиқ қўшимча 
харажатлар бўлмайди. Бироқ сиз сотишни ташкил этиш бўйича етарли 
тажриба ва кўникмаларга эга бўлмаслигингиз мумкин. Ўз навбатида 
воситачилар орқали реализация қилиш, сизни ишлаб чиқаришга бўлган 
диққат эътиборингизни кучайтириш, ишлаб чиқарилаётган товар ёки 
кўрсатилаётган хизмат сифатини яхшилаш имконини беради ва бунга 
катта вақт ажратиш мумкин бўлади. 
Қайси бир?
Сиз жавоб беришингиз керак бўлган тўртинчи савол: Сизнинг 
товар-хизматларингиз, умуман бизнесингиз, мижозларнинг қайси бир 

---